Home Sweet Home!!

Terug op eigen bodem waar de molen van alledag weer langzaam begint te draaien….De kachel op volle toeren. Met veel plezier heb ik de afgelopen weken verslag gedaan van onze eerste reis naar Ghana. Een ongekend avontuur! Een prikkelende ervaring welke zeker niet eenmalig zal zijn. Pa en ik zijn simpelweg verkocht….We’ll be back! :P

Velen hebben ons met enthousiasme gevolgd op ‘Bouwtje Online’. Godzijdank bleef de website in de lucht, zij het met enige vertraging en ongeduld van mijn kant…verbeten zat ik soms achter de computer. We waren ontzettend blij met alle reacties en sms-berichten van het thuisfront. Het steunt en stimuleert. Bovendien is het leuk om indrukwekkende belevenissen en gebeurtenissen op deze manier met elkaar te delen. Om het niet abrupt te laten eindigen, wil ik nog even de tijd nemen om de weblog (Ghana deel 1) te voltooien.

De donderdag was een rare en rommelige dag waarbij het afscheid nemen centraal stond. Met pijn in mijn hart, kan ik wel zeggen. Innige omhelzingen over en weer. De laatste kado’s dankbaar in ontvangst nemend….handgemaakte tassen, armbanden en kleurige kralensnoer voor om de heupen. Alle vrouwen dragen hier zo’n buikketting. Op het laatste moment kwam ik hier pas achter. Uiteraard was pa reeds op de hoogte van dit culturele gebruik. Ik betwijfel het ten zeerste of deze tooi ooit my hips zullen gaan sieren!
De ochtend werd besteed aan een patiëntenloop van consulten en de allerlaatste gang naar de O.K. Een vreemde gewaarwording om iedereen opeens gedag te moeten gaan zeggen en niet wetende wanneer je hen weer zult zien. Het afscheid van een zeker leefritme waar je in korte tijd aan gewend bent geraakt. Onder het mom van ‘Keep in Touch’, werden allerlei telefoonnummers en e-mailadressen uitgewisseld met een wederzijds gemis in het vooruitzicht.
Na de lunch nog een Star biertje in onze favoriete Drinking Bar…het werd een rondje van de zaak en een gedenkwaardig ‘Goodbye’…Op de vertrouwde binnenplaats had de aanvankelijke verlegenheid bij de kindertjes plaats gemaakt voor een heerlijk sprankelende spontaniteit en ondeugendheid.
Tevens kon ik het niet laten om voor de zoveelste keer mijn hoofd om de hoek te steken bij mijn vriendinnen van het kinderdagverblijf. Gekscherende Afrikaanse vreugdedansjes en met zijn allen buikpijn van het lachen. De kindertjes zich om mijn vader scharend. Zachtjes plukkend aan al het haar op zijn armen. Een zoet en aandoenlijk tafereel.
Daarna ons vlug klaarmakend voor de laatste les aan de studenten van de Nursery School. Onder begeleiding van citers en tamboerijnen, zongen zij na afloop ‘Tel je zegeningen één voor één’. Mijn vader mocht zich vervolgens in een traditionele Ghanese jurk hijsen. De kleuren van dit dikke gewaad stonden hem geweldig. Mijn moeder kent hem niet meer terug!
Het diner was gezellig, echter de slechtste maaltijd in drie weken. De kip rende uit zichzelf van het bord. Dus hield ik het bij de rijst en slappe frietjes die overigens wel heerlijk gezouten waren. Aan het einde van de maaltijd uitingen van dank. Bewondering voor onze moed en inzet voor Friends of Bawku. Zodoende heeft het volk met eigen ogen kunnen zien dat, ondanks het conflict, de hulp en support overeind blijft. Hopelijk ebben spoedig de innerlijke angsten weg zodat men weer normaal over straat durft te gaan. Want het kan!
Tenslotte vroeg Isaac Baba ons ‘constructive criticism’ in onze verslagen te vermelden. De avond eindigde met enkele grappen en anekdotes waarvan ik de clue nog steeds niet heb weten te achterhalen.

Op de dag van ons vertrek (vrijdag) zijn we rond steevaste tijd opgestaan. Na het pakken van de koffers en het vullen van onze buiken, zijn we toch nog even naar het schoolplein gelopen. Voldoende tijd om nog een glimp op te vangen van de parade en het gebed van de moslims. Nog nooit had ik er zoveel bij elkaar gezien. Op de valreep kwamen we Shafawu tegen, de poli-assistente van pa. Beeldschoon en feestelijk uitgedost. De ketting uit Nederland fier om haar getinte nek. Prima combi! De gebedskleedjes werden uitgerold en knielen maar. Onder de heesklinkende stem van de imam werd er samen gebeden en werd het lam geofferd. Het is mooi om te zien hoe diverse religies hier zonder problemen naast elkaar kunnen bestaan. In harmonie en vol respect. Daar kunnen wij nog wat van leren……samenzijn….samenleving.

De pick-up stond klaar om ons naar Burkina Faso te rijden. Een kort verblijf aan het zwembad van het Indepence Hotel in Ouagadougou alvorens aan boord te gaan. Al met al een lange vlucht met een tweetal tussenstops en de nodige wachttijden….Toch komt dan het langverwachte moment dat de wielen gierend op de Polderbaan belanden…met beide benen weer veilig op moederaarde. Blij om weer thuis te zijn…Een prachtige ervaring rijker….maar vooral dankbaar….in al zijn facetten....Onvergetelijk!

Veel liefs, Setje (en van Gé natuurlijk!)

PS Van harte hoop ik dat jullie de volgende keer ook weer mee zullen reizen! :)

Before Leave!

Latest Snapshots!!

The Final of Bawku!!

In de namiddag teruggekeerd van Bolgatanga, de hoofdstad van de Upper Eastregio. We vertrokken een uur later dan gepland. Alfa, de driver, moest nog zijn zakgeld innen bij de kassier, voor onderweg. Ternauwernood had het eraan ontbroken dat geen enkel benzinestation brandstof zou kunnen leveren. This is Africa!
We hebben trouwens eindelijk weer zalig kunnen douchen gisterenavond...Eindelijk weer water....op en top wellness! De beentjes zijn weer zacht & glad...het haar glanzend in de krul....

Allereerst hadden we vandaag een afspraak bij de afdeling tandheelkunde. Ik keek mijn ogen uit hoe mijn plaatselijke collega de extractietang hanteerde....nauwelijks met enig geduld of beleid....patiënten in Nederland zouden allang luid protesterend de benen nemen.
In de afgelopen periode is het beeld van de tandheelkunde mij wel duidelijk geworden. Men heeft hier een totaal andere perceptie ten aanzien van pijn en duurzaam behoud van het gebit....First Aid Dentistry...pappen & nathouden en extraheren met hier en daar een tijdelijke vulling. Prior één is het hebben van geen pijn. In Bolga ligt het accent voornamelijk op maxillofaciale chirurgie (hoofd-halsgebied) en niet zozeer op de algemene praktijk. Het tweede ‘geval’ wat wij zagen, was uiterst interessant...een goedaardige gesteelde tumor onder de bovenlip. Dit had ik nog nooit LIVE gezien. Het was moeilijk om erachter te komen hoelang deze tumor er al zat. Uit angst dat de arts kwaad wordt op de patiënt, wordt hij zelden in vertrouwen genomen. Stukje bij beetje laat men wat informatie los. Het liefst tegenover de verpleegkundige. Deze tumor werd 1-2-3 even losgesneden van het bovenfront. Nader biopt was volgens hen niet nodig. Er worden veel hoofd-halstumoren gezien, evenals hazelippen en cysten. Verder nog wat trauma’s en schotwonden uit Bawku. Interessante cases en foto’s op zijn laptop. Graag zou ik de volgende keer een dag of twee met hem willen meelopen.

Op de afdeling Obstetrics werden we alleraardigst ontvangen door een leuke kerel, de gynaecoloog aldaar. Keurige wards variërend van één –en tweepersoonskamers tot meerpersoonskamers. Een moderne, niet al te grote O.K. Prima geoutilleerd met de juiste equipment en een gemotiveerd team. Naar onze mening zou dit mettertijd ook haalbaar moeten zijn in Bawku. Tevens zagen we nog twee nederlandse koppen voorbij schuiven. Na een kort praatje bleek dat deze twee verloskundigen in opleiding hier drie maanden stage liepen. Een leerzaam bezoek met uiteraard de vaste riedel: Samen op de foto en het uitwisselen van e-mailadressen.

Halverwege de middag waren we terug....vlug een biertje met zijdelings een blokje kaas en wat knabbels, alvorens het lesgeven op de Nursery school....De groep studenten is ietwat geslonken, echter nog steeds met volle aandacht.

Gisteren nog wat hilariteiten op de binnenplaats van de kroeg. De uitnodiging om een hapje mee te eten....Onder de deksel zwom een hele geit, inclusief ingewanden. Iekssss, No Thanks! Tevens kreeg ik nog een huwelijksaanzoek...haha...tall woman! Nu zijn de vrouwen hier over het algemeen vrij lang en slank....

Tja....het afscheid nadert....The Final of Bawku. Morgen nog een heel programma af te werken voordat de koffers weer gepakt gaan worden....Eigenlijk ben ik er nog helemaal niet klaar voor. Anderzijds is het ook fijn om weer naar huis te gaan en om alle indrukken en ervaringen met je mee te nemen. Boordevol verhalen! Ik kan het nog niet goed onder woorden brengen wat het met mij allemaal gedaan heeft, echter voor geen goud had ik dit willen missen....een enorme verrijking...om te koesteren.
Zoals ik al eerder zei: Stilletjes de voorbereidingen voor de volgende keer....iets wat ik mij al wel heb voorgenomen. I’ll be back!!

Vrijdagochtend rijden we weer naar Ouaga (Burkina Faso)...een rit van zo’n vijf uur. Hopelijk een middagje zwembad bij het Independence Hotel om vervolgens ’s avonds rond de klok van half elf in te stappen voor de vlucht naar Parijs. Zaterdag verwachten wij om ’s ochtends iets voor half 10 te landen op SPL – Amsterdam.....Pa verheugt zich nu al op een kipfileetje met boontjes....en ik zelf: Lekker Thuiskomen!!!

Liefs en een dikke kus,

Set & Gé.....Two Nasara

This is Africa, Man!!! :)

In Afrika neem je het, zoals het komt....Men neemt het niet zo nauw met het maken van afspraken...Morgen immers weer een dag.
De ene dag is de computer redelijk vlot aanspreekbaar, de andere dag duurt het downloaden van een item uren.
Ten aanzien van de watertoevoer heb ik te vroeg gejuichd. Sinds afgelopen zondag weer zonder water.Vanmorgen kopje onder in de emmer. Een sopje erdoor en voor de tweede keer de neus dichtknijpen onder water. Tot overmaat van ramp viel de electriciteit ook nog uit. Gelukkig heb ik geen electrische tandenborstel, echter mijn laptop moet zo wel aan de beademing. Het behelpen dwingt je tot allerlei inventiviteiten.
Kort voor het lesgeven kwam er een student aan de deur om te zeggen dat de beamer niet aanwezig zou zijn. Jammer, maar met een krijtje op het bord is het echt ondoenlijk. Het alternatief is de lessen inkorten en vandaag een dubbele lecture geven.

Een van de Cubanen had gisteren dienst met mijn vader als achterwacht. Rond middernacht belde hij voor assistentie bij een bevalling die niet wilde vlotten.
Ondanks het geven van weeën-stimulantia volgde geen ontsluiting. Met de pinar (ze gebruiken hier voornamelijk nog ‘de buiktoeter’ om te luisteren) was het kind te horen. Alvorens te kunnen beginnen met de keizersnede, moest de anesthesist nog van zijn bed gelicht worden. Het kindje reageerde nauwelijks meer toen het gehaald werd. Bij nader inzien was het al dood. De buik werd gesloten. Treurig dat pa nog geen levend kind in handen heeft gehad, al was het technisch een mooie operatie. Om twee uur kroop hij weer zijn bed in.
De curfew is inmiddels opgeschort van 18.00 naar 24.00 waardoor vanaf nu onze slaap onderbroken zal worden door de jammerende oproepen tot gebed. Zoals mijn vader zegt: ‘Het gejank van de moslims is weer begonnen.’ Door het opheffen van het straatverbod trekt de patiëntenstroom weer aan, met name ’s avonds. Behalve bij de tandheelkunde. Toch had ik vanmorgen weer een kleine reeks extracties.
De laatste patiënt deed een beroep op mijn armspieren...Die rotkies bleef met zijn kromme wortels ergens achter haken. Er zat niks anders op dan hevig te sjorren aan het wiebelende hoofd. De gammele stoel zakte steeds verder naar beneden waardoor ik de rugleuning moest ondersteunen met mijn knieën. Het hoofd geklemd tussen mijn ellebogen en vooral blijven volhouden. Geduldig zijn en de aanhouder wint! De patiënt blij en ik voldaan. De patiënt nam zijn kies met het enorme gat als trofee mee naar huis.
Een andere mevrouw kwam met pijn op consult, echter weigerde om de kies te laten trekken. Het gebeurt vaak dat de voorkeur wordt gegeven aan het nemen van drugs. Het liefst zoveel mogelijk, ookal is er geen indicatie voor. Als je hen niks geeft, blijven ze terugkomen....De hoop is gevestigd op de witte dokter en zijn wonderpillen.

Overigens een binnenpretje bij het aantrekken van mijn sokken vanmorgen. Ze leken wel van iemand anders. In de lengte tot twee maten groter geschrobd. De rest van de was heb ik met mijn handen gestreken. Voldoet hier prima.

Tijdens het ontbijt komt Vidah met de vraag van de dag. Ook zij moet hier vreselijk om lachen: ‘What do you like to eat in the afternoon and in the evening?’
Vandaag viel de kip als keuze af. Een tekort aan kippen op de markt. Dan maar weer eens vis. Vidah kookt vele malen beter dan Joyce….veel smakelijker en een geode garing. We komen absoluut niets tekort....Maaltijden voor een heel weeshuis! Bij thuiskomst gegarandeerd op dieet.....grmpff.

Net 8 yards stof gekocht....wellicht valt er wat leuks van te fabriceren..Op naar de naaiclub! Hier op de markt moest ik ook de kwestie father & daughter uitleggen...not husband & wife haha...wel weer een compliment voor paps met zijn jonge uiterlijk!!

Dikke kus

Setje

Onze stamkroeg

Straatbeeld...

Voor onze begrippen is Bawku een dorp met een hoofdstraat die je gemakkelijk doorloopt. Vergeleken met Zebila is het een bruisende stad. Achteraf zijn we blij dat we niet in Zebila gestationeerd zijn. Daar valt echt niets te beleven. Schamele huisjes en armoe troef. Enig vertier ver te zoeken. Een leefomgeving welke beslist meer aanpassing van ons had gevergd. Ik weet niet of we dit overzien zouden kunnen hebben.

In Bawku worden we verwend met de dagelijkse markt, de kleine winkeltjes en kraampjes langs de weg. Het doorgaande verkeer bestaat uit gammele auto’s, blinkende motorbikes en glimmende fietsen. Overal waar je kijkt, zie je kinderen spelen....onder andere met oude banden en een stok. Gekleed in hun oranje bruine uniformpjes of slechts in een onderbroekje. Ze lachen en roepen naar je als je voorbij loopt. Oude mannen zitten in de schaduw onder rieten afdakjes of onder overkappingen met golfplaten. Omringd door ezels, geiten en kippen, kijken ze even op en knikken vriendelijk. Een groepje jonge vrouwen zit dagelijks geschaard rond een bord mens-erger-je-niet. Pruttelende pannen en smeulende vuurtjes. Op sommige stukken wordt je neus geprikkeld door de indringende zure geur van het open riool. Met ingehouden adem loop je snel door. Overal vind je lege plastic zakjes waaruit water gedronken wordt wat enigszins gefilterd is.
De wijze waarop de vrouwen gekleed zijn, is werkelijk oogstrelend. Het zijn veelal de meest prachtige vrouwen in kleurrijke gewaden en sierende hoofddoeken. De kleintjes worden in geknoopte doeken op de rug gedragen met twee bungelende zijdezachte voetjes aan de voorkant. Schattig en aandoenlijk.
Allerlei produkten staan uitgestald in de hoop verkocht te zullen worden. Watermeloenen, sinaasappels en limoenen. Brood en pinda’s. Maar ook in de trant van zeepblokken, rubberbanden, ijzerwaren en huishoudelijke apparaten. Werkelijk vanalles! Af en toe valt de mond open bij hetgeen passeert. Onder een luid gebler werd een levende geit op zijn rug achterop een bagagedrager rondgefietst. Ook worden dieren rechtopstaand vervoerd op het dak van een bus of onderin het kofferruim gestouwd. En let wel, die arme geiten blijven gewoon staan.
Eveneens onvoorstelbaar om te zien, is de hoeveelheid gewicht wat vrouwen èn kinderen op hun hoofd dragen. Een emmer water van twintig kilo welke ik met veel moeite kan tillen, kunnen zij met gemak bovenhoofds velen. Zonder te knoeien overigens. Dit geldt ook voor manden overladen met stapels groenten en fruit waarmee ze gracieus over straat wandelen.
De was doen ze, met zakjes OMO waspoeder, binnenshuis in grote tonnen of in het open veld bij de waterpomp. De natte kleren hangen ze te drogen over muurtjes en laag struikgewas. Rondom het ziekenhuis wordt door de familie voor de patiënten gekookt. Gezeten op matjes achter gasbrandertjes met keteltjes en pannetjes.
In de huizen wordt gekookt, gebraden en gefrituurd op hete kolen. Meester in de barbeque!
Pa was nieuwsgierig naar Pitu, het lokale bier. Bij het serveren van een oude gebruikte fles Dry Gin gevuld met een soort van warmborrelende oranje drap, zag hij er toch maar van af. Ik was blij toe. De eigenaresse van onze kroeg verraste ons met mooie handgemaakte armbanden en een ketting uit haar geboorteplaats. Ook had ze er één voor Flip. Ze had zijn naam ‘Philippe’ goed onthouden...wellicht had hij indruk op haar gemaakt. We beloofden haar bij thuiskomst hem het kado te zullen geven.
De armband van pa werd dusdanig passend gemaakt dat hij hem gemakkelijk af kon doen als hij opereert. Dank, dank, dank.

De maandag is begonnen. De week moeten we qua tijd goed indelen. Het is nog maar kort dag voor ons vertrek. Voor pa nog drie (mid)dagen lesgeven. Een ochtend poli en misschien nog twee ochtenden O.K. Woensdag staat Bolga op het programma. Het bezoek aan de afdelingen Gynaecologie en Tandheelkunde. Naar onze mening een verstandig idee. Misschien kunnen we er nog wat van opsteken wat betreft instrumentarium en organisatie. In Bawku moet nog heel wat veranderen en er is een grote behoefte aan goedwerkende materialen. Het is onder andere economisch gezien belangrijk om materialen in het land zelf te vinden.

Oh ja, tegenwoordig doen we na het avondeten een potje scrabble, uitgeleend door Dr Mustafa. Ik ben zelf niet zo’n spelletjesfreak, echter gisteravond was ik verheugd eindelijk als winnaar uitgeroepen te worden...met een giga woordscore haha!

Ciao!

Setje

Weekend Pics!!

Sirigu & Tongo...

Sirigu & Tongo…..

Voor het eerst was het behelpen zonder water…Je draait het kraantje steeds verder open, maar er komt toch echt geen druppel uit. Terwijl ik juist vrijdagvond het voornemen had mijn haren te wassen met het door de zon opgewarmde water uit de watertank op het erf. Er zat niks anders op dan te scheppen en mijzelf te besprenkelen vanuit een emmer. Dan maar lichtelijk ongewassen op stap.
In korte tijd is wederom mijn broek van pijp tot knie oranje gekleurd door het opdwarrelende stof. In de hete middag slaat het stof tijdens het wandelen op je longen waardoor je bijna gaat twijfelen aan je conditie.
De zakjes kleurpotloden heb ik uitgedeeld bij de meisjes van de naaiclub. Op enkele dingen na, ben ik aardig door mijn kadootjes heen. Ook de gezinnen bij de stamkroeg waren blij met de vetkrijtjes, gummetjes en liniaaltjes. Eveneens deed ik hen de belofte komende week samen op de foto zullen gaan....

Onze dagtrip begon met het bezoek aan het dorpje Sirigu waar lokale vrouwen trachten hun kunst en cultuur te bewaren. Middels het oprichten van de SWOPA organisatie (Sirigu Women’s Organisation for Pottery and Art) worden workshops gegeven in het maken van traditioneel handwerk en marketing van produkten: prachtig aardewerk en manden. Zo wil men voorkomen dat jonge vrouwen wegtrekken uit het dorp om elders aan het werk te gaan.
We bezochten diverse compounds bestaande uit lemen huisjes met decoratieve muurschilderingen en een traditionele architectuur om de bewoners te beschermen tegen wilde beesten en slavenjagers.
Na Sirigu bezochten we het dorp Tengzug ofwel Tongo, gelegen in de beschutting van de Tongo Hills met sierende rotsformaties en grotten. Ook hier kregen we een rondleiding. Van heinde en verre komt men naar de ‘shrines’ om problemen voor te leggen aan de goden. Uit respect voor de goden mag de Holy Shrine enkel betreden worden met blote knieën en ontbloot bovenlijf. Dit geldt ook voor vrouwen. Dit heiligdom hebben we niet kunnen bezoeken vanwege een grote groep schoolleerlingen, naar het verluidde.Ook hier hebben we de huizen bezocht en de heersende armoede aanschouwd. De mensen leven hier geïsoleerd en in geval van ziekte is er geen kliniek in de buurt om hen eerste hulp of zorg te verlenen. (Ook). In de schaduw van een grote oude boom werd hierover vergaderd met een groep ouderen en wijzen, zittend in een kring. Overigens ook in Bawku moeten mensen met gebroken benen en armen helemaal naar Kumasi rijden om deze te laten zetten. Een lange tocht van vijf à zes uur.
Na al onze klimpartijen over rotspaden en gekruip door allerlei grotten was het inmiddels rond de klok van drie.Helaas geen tijd meer om ook nog, zoals gepland, langs Bongo te gaan. In plaats daarvan zijn we een hapje gaan eten bij Comme si Comme ça. Met plezier hebben we rondgetourd met chauffeur Alfa.

Je blijft voorzichtig met het fotograferen. Je verplaatsend in de mensen daar, zou je ook niet voortdurend met je snoet op de foto willen. Zeker wat betreft het leed wat je aantreft in het ziekenhuis, dien je de zieken te respecteren. Al met al toch zo’n slordige tweehonderd foto’s gemaakt.

Bij thuiskomst stond een typical Ghananian dish op tafel. Banku, een meelbal gemaakt van cassave (zoete aardappel) met fish and sauce. Inmiddels was de tank ook weer gevuld met water....Hoera! Morgen weer heerlijk bibberend onder de koude pomp door J.

Na het aanbreken van de zondag, togen pa en ik naar de Presbyteriaanse kerk op de hoek. Het is mooi om te zien hoe hier de verschillende godsdiensten naast elkaar kunnen bestaan. De moslims, de gereformeerden en de katholieken.
Het was een indrukwekkende dienst van drieënhalf uur. Nog nooit had ik zo lang in de kerk gezeten. Een groot feest van dansen en zingen....swingend en klappend....onder begeleiding van een zanggroepje met microfoons, een keyboard, trommels en een drumstel. Ontroerend om de mensen onder de huidige omstandigheden zo verbroederd bijeen te zien!
Er werd gebeden en gepredikt....Keep on the Faith. Met jongeren werd geconverseerd over het conflict in Bawku. Wat het emotioneel met hen doet en wat eraan te doen valt. Ook wij werden hierin betrokken. De vraag hoe wij hierop zouden reageren...sad, hurt and in pain.
Alle nieuwe bezoekers werden naar voren geroepen om zichzelf te introduceren, zo ook wij met twee anderen jongens. Alles werd vertaald in drie talen. Aan het eind van de dienst vond de geldinzameling plaats en wel in de volgorde van de dag waarop je bent geboren....opnieuw heupwiegend, klappend en zingend voorwaarts naar het ‘offerblok’. Geweldig om mee te maken!!

Morgen gaan we onze laatste week in welke in feite maar kort is. Nog even met volle teugen ervan genieten!!

Liefs

Set & Ge

Tandpasta op de markt!

Dasuba...Goedemorgen!!

Voor het eerst viel ‘s avonds de stroom uit. Op de tast naar mijn kamer voor mijn LEDlamp....een geweldig ding met een wijd bereik. Joyce kwam eveneens aangesneld met een olielamp. Een knus tafereel. Op dat moment deed pa samen met Dr. Mustafa een spoed keizersnede bij een vrouw met fetal distress. Samen kregen ze het kind er maar niet uit. Het bleek achteraf een enorm waterhoofd te hebben. Het duurde even voordat de generator aansloeg waardoor de baarmoeder gehecht moest worden met het schijnsel van een mobieltje. Helaas was de baby niet levensvatbaar en het stierf in de Theatre.
Per dag doe ik een handjevol patiënten. Veelal tandvlees en botproblemen. Muren van tandsteen als gevolg van het niet frequent poetsen en de slechte waterkwaliteit. De mensen drinken niet zoals wij uit gebottelde flessen. Voor een tandenborstel is vaak geen geld. Men gebruikt een chewing stick (bij ons bekend als zoethout). Door erop te kauwen, wordt het uiteinde zacht. Met een waaier van haren kan gepoetst worden, echter volgens mij knagen ze slechts. Hierdoor zie je enorme erosie en slijtage op de kauwvlakken.
De voetbal heb ik naar de school gebracht vanwege de groeiende horde kinderen voor de deur. Ik was nog niet halverwege het schoolplein of ze stormden al juichend naar de open ramen en deuren....tot grote wanhoop van de juf die met een soort van zweepje voor de klas staat. Men gaat hier hardhandiger met kinderen om. Van een oorvijg links of rechts kijkt men niet op.
Terwijl de batik blouse voor pa in de maak was, even de markt op voor andere mooie stoffen.Deze wil hij graag dragen tijdens zijn laatste lesdag als ceremoniële afsluiting waarbij de studenten zullen zingen en dansen. Andere leuke snuisterijen, zoals bronzen beeldjes of kettingen, zijn hier haast niet te vinden. Misschien hebben we meer geluk wanneer we morgen een dagtrip langs wat dorpen maken.
Een half uurtje over om nog even de kroeg in te gaan. Tot onze grote verbazing troffen we daar onze vriendin van het internetcafé. Met een aantal andere gezinnen delen ze daar de binnenplaats van de kroeg. Ook hier is de wereld klein J
Ik had wat ballonnen in mijn zak gestopt. Vlug telde ik de kinderhoofdjes...precies tien. In allerlei kleuren voor elk één opgeblazen en natuurlijk even op de foto.
Tweederde van onze tijd zit er alweer op. Morgen vliegen de Fergusons weer terug naar Nederland en dus hebben wij het rijk alleen. Komende week moeten we erop toezien dat daadwerkelijk weer aangevangen wordt met de bouw van de nieuwe O.K met eind januari als opleverdatum.
Eindelijk de kennismaking met Vyda, de vertrouwde kokkin. Een meer doortastend type dan Joyce, die zich niets laat wijsmaken. Zij schijnt een stuk beter te kunnen koken. We laten ons verrassen.
De plannen voor het weekend zijn ook al gemaakt. Morgen een dagtour door de Upper East regio rondom Bolga. Het lijkt me erg leuk langs wat dorpen te rijden om weer andere dingen te zien. De hele dag verveeld in het guesthouse zitten, is zonde van de tijd. Zondag zullen wij ons aan een indrukwekkend kerkbezoek wagen.

Fijn weekend allemaal!

Set Xx

Om jullie een indruk te geven...vanmorgen liep ik hand in hand over straat met de kinderen. Ze aaien en knijpen je om er zeker van te zijn of je wel echt bent...een en al stralende smoeltjes om je heen. Goh, wat geniet ik er toch van om hier te zijn!

Nasara!!!

De lucht is momenteel enigszins smoggy. Het lijkt wat harder te gaan waaien. Inmiddels zijn we gewend geraakt aan de verzengende hitte en hebben nu meer last van zere droge ogen als gevolg van het geblaas van de airco.
We hebben stoelen gekocht voor op de veranda. ’s Avonds is het daar heerlijk toeven, in het pikkedonker met een glaasje rum.
De kindertjes op het kinderdagverblijf waren blij met de ballonnen. Keurig en gedisciplineerd in rijen gerangschikt voor een heuse groepsfoto. Hier en daar wat traantjes op de wangetjes en een knulletje met de korte broek nog op de schoenen. Een ontroerend moment van het ochtendgebed, het volkslied met de rechterhandjes op het hart en enige gospels tijdens het marcheren naar de lokalen. Mijn innerlijk geëmotioneerd raken bij het zien van dit tafereel. De teacher was enorm dankbaar voor de (kleur)potloden met puntenslijpers, de kleurplaten en gummetjes.
Een blik in de pannen deed mij haar genereuze aanbod om mee te eten, afslaan. Een maaltijd wat beslist buikloop veroorzaakt.
Het eten bereid door onze cook is erg eenzijdig...tafelgenoten brommen over de vis, maar pa en ik vinden het goed te doen. Beter dan het doorgebakken vlees.
De voetballen zijn in trek. Elke dag kindertjes aan de deur ‘I want ball’. We proberen de giften wat te doseren om niet voortdurend overlopen te worden door de jeugd. Soms is het net een zwerm vliegen. Gisterenavond hebben Arjen en ik zelf balletje trap gedaan met the cook en Gladys. Veel pret en gegiechel wat zomaar weer om kan slaan in verlegen –en gedienstigheid.
Een dezer dagen wil ik naar de markt. Deze wordt elke drie dagen gehouden. Pa vroeg mij op zoek te gaan naar een mooie blauwwitte stof voor een traditioneel shirt met niet teveel kermisachtige tierelantijnen. Ook hebben we nog wat glaswerk nodig voor in het guesthouse. Stiekem beramen wij plannen voor een volgende keer en bedenken wij wat we wel en niet mee moeten nemen.
Ghanezen zijn een pracht volk....hartelijk en goedlachs met enorm veel humor. In korte tijd maak je veel vrienden en word je nageroepen met ‘Nasara’...’White Man’ of ‘Hey Doc’...en zelfs begroet met je eigen naam. Hartverwarmend.....
Zo ook bij het lesgeven...De eerste les ‘Normal pregnancy’ werd aandachtig gevolgd door zo’n tachtig studenten...een leuke groep jongens en meisjes die achteraf heel wat goede vragen stelden. Een warm applaus als afsluiting. Nog vijf lesuren te gaan.

Elke dag is weer anders. Zo raak je steeds meer vertrouwd met de mensen en met het leven van alledag in Bawku.....om verliefd op te worden...It graps you!

Liefs,

Set

Zoals ze het hier zeggen...' More Snaps'

Een unieke ervaring.....

Drie weken op stap met je dochter naar een onbekend land met onbekende cultuur en werken in een ziekenhuis, wat op geen enkele manier te vergelijken is met de nederlandse situatie. Het overkomt mij allemaal en ik onderga het. Pas later zal ik het allemaal een plaats kunnen geven. Lisette heeft op haar weblog al heel veel inhoudelijks verteld. Tot nu toe zijn de ervaringen heel goed. Zij houdt mij goed in de gaten en stuurt bij waar het nodig is, want ik ben verstrooid genoeg om professor te kunnen zijn. Wat dat aan gaat lijkt alles prima te lopen. Gelukkig gaat het lichamelijk met ons behoudens kleine ongemakken ook goed. De muggen zijn niet echt hinderlijk zodat we de klamboes maar in de koffer hebben gelaten. Achteraf wel zonde van het geld. We moeten ons wel insmeren.
Wij zijn door het ziekenhuis en het personeel zeer hartelijk ontvangen. Iedereen doet alles om je het zoveel mogelijk naar de zin te maken en met alles te helpen. Je wordt er soms verlegen van en het wordt nog erger als je je gaat realiseren, dat je zo weinig voor ze betekenen kan omdat de mogelijkheden zo beperkt zijn en de outillage zo slecht is. Over belangstelling als gynaecoloog heb ik niet te klagen. Om de dag doe ik een spreekuur met soms wel meer dan 25 patienten. Veel mensen met infertilteits problematiek en reciderende abortus. Dat zijn nu juist groepen, waarvoor je in een ontwikkelingsland weinig kan betekenen. IVF kan alleen maar in Accra en is voor de gewone man niet te betalen. Ik ben dan ook steeds verheugd als ik iemand zie met een flink myoom of een prolaps, want daar weet ik wel weg me. Hoewel………….het werk op de OK niet eenvoudig is. Alles wordt onder spinale anaesthesie (ruggeprik) gedaan, wat een uterus extirpatie niet eenvoudig maakt, zeker niet als de patient ongeveer 100 kg weegt. Daarbij komt dat het het personeel er geen enkel idée van heeft wat voor instrumentarium je voor zo’n operatie nodigt hebt. Je mag dan voor een operatie grabbelen in een grote bak met de meest uiteenlopende instrumenten, waarvan de meeste nog versleten zijn ook. Op dit punt is nog erg veel te doen, maar het is de vraag of het beklijfd. Er zouden meer gynaecolgen uit Nederland of van waar dan ook moeten komen om de zaak te onderhouden. Gelukkig is er wel vicryl als hechtingsmateriaal, want ik was al bang dat er alleen met catgut gehecht zou moeten worden. Om de nacht voor de OK door te komen neem ik maar een megadonnetje en dat helpt een heleboel. Maar laat ik op houden met mijn gesomber. Het is ook genieten van de mooie vrolijke mensen in de meest prachtige gewaden, die je hartelijk tegemoet treden omdat ze blij dat je ze een beetje komt helpen.
Morgen ga ik beginnen met les geven. Al mijn inspanningen om het op powerpoint te zetten, blijken voor niets geweest te zijn want er is geen beamer. Dus het wordt weer gewoon met een krijtje op het bord. Ik kan echter wel de computer van de vrienden van Bawku gebruiken als geheugen steuntje, wat de terminologie in het Engels ook weer makkelijker maakt.
Er is nog veel meer te vertellen, maar ik ga er mee stoppen. Ik ben blij, dat Evelyn zich ook zo goed houdt en door onze vrienden niet vergeten wordt. De tijd vliegt hier voorbij en voordat je het weet zijn wij weer terug in ons kikkerland en dan is er veel om op terug te kijken en misschien ook wel weer om naar uit te kijken………..
Hartelijke groeten,
Gé

Van Tamale naar Molepark...

Zoals ik al schreef, zijn we zaterdag van Tamale naar het Mole Park gereden. Zestig kilometer onverharde weg. Veiligheidsgordels waren beslist geen overbodige luxe. Rond de klok van drie arriveerden we bij het One Star Motel in de serene omgeving van het grootste en meest ontwikkelde natuurreservaat in het Noordelijke deel van Ghana. Op dat ogenblik hadden we ‘enkel’ oog voor het zwembad dat naar ons lonkte. Oververhit plonsten we erin.....zalig! Even lekker toerist zijn tussen Vlamingen en andere Nederlanders.
Aangezien mijn darmen enigszins protesteerden, stond het avondeten mij tegen.
De lodges waren voorzien van grote vertrekken met wel vier bedden waaruit we een ieder konden kiezen. De kamers waren ietwat ranzig...dus vooral niet over nadenken. Grote emmers in de badkamer met water, mocht er geen stromend water zijn (Lees: sneu straaltje. Alleen als je gebukt stond, kwam er water uit de slang)
De veranda’s keken uit over een prachtige bosrijke vallei. Ik voelde mij net Prinses Irene in Zuid-Afrika...Flip zag mij al de bomen omarmen....Bijtijds de lakenzak in om warm weg te dromen onder de meditatieve swing van de fan.

Early rising voor onze Safari...prima wandeltemperatuur. Onder begeleiding van een gids in legerkledij met een lullig geweertje over de schouder, begonnen we de tocht in kleine getale. Al snel zagen we grote groepen antilopen die hun eigen territoria bewaakten. Hier en daar wat apen, echter het duurde twee uur voordat we de olifanten traceerden. Het romantische beeld van het zelf ontwaren van deze imposante dieren werd ontluisterd doordat de gids voortdurend telefonisch contact onderhield met zijn collega’s....maar dat mocht de pret niet drukken. Veel wildlife plaatjes geschoten!
Na de wandeling waren we beslist weer toe aan een douche en schone kleren alvorens aan de terugweg te beginnen.
We passeerden een klein dorpje Larabanga waar de oudste moskee van Ghana zich bevindt. Ontvangen en rondgeleid door een groep jongeren in voetbalshirts. Veelvuldig werd om kleine bijdragen gevraagd (sponsoring school, voetbalclub, onderhoud moskee). Ook euromuntjes zijn gewild. Toestemming en een kleine tip om met de imam op de foto te mogen....tijd om weer door te reizen.

Terug in Tamale hadden we een ontmoeting met John Abugri, de general manager en de kapelaan van de Presbyteriaanse Kerk, John Bugri. Een alleraardigst gesprek over het heden en de toekomst van Bawku en de steun / bijdrage van de stichting Friends of Bawku. Het heersende conflict is en blijft een groot probleem waardoor minder lokalen zich hier permanent durven te vestigen. Ook is een grote behoefte aan meer dokters (continue stroom uitzendingen) ten aanzien van kennisoverdracht en voor het geven van trainingen. Tevens is de bouw van de nieuwe operatiekamer jammergenoeg ernstig vertraagd. Tijdens het gesprek kwam de noodzaak voor het plaatsen van een omheining rondom het ziekenhuisterrein ter sprake. Dit in verband met de vrees voor aanvallen. De situatie is ronduit vreselijk treurig te noemen.

Vlak voor de curfew (avondklok) waren we thuis. Die middag waren Theo Ferguson (oud tandarts) en zijn zoon, samen met twee jonge Cubaanse artsen, aangekomen in het verblijf. Volle bak en even omschakelen naar ander gezelschap. De bekende rode saus drijvend op een laag vet werd geserveerd. Verder een schaal rijst met door&door gebakken beef.

Vorige week heb ik getracht foto’s te laden op de weblog, maar helaas is dit nog niet gelukt. De computers zijn veel te traag. Uiteraard blijf ik het proberen. Hopelijk werkt beeldverkleining.

Vandaag voor het eerst in mijn leven echte huidfistels gezien...Aan elke wang één! Wow!!! Dit zijn afvoergangen van ontstekingen die zich een weg zoeken door de zachte weefsels en uiteindelijk hun uitweg vinden door de wang. Beetje onsmakelijk, maar het pus loopt via de wang naar buiten. In Nederland zien we dit haast niet meer vanwege adequaat ingrijpen middels een wortelkanaalbehandeling of extractie.

Morgen wellicht meer....De eerste foto's staan er godzijdank op! Pfff :)

Liefs Set

Nu snel nog een biertje voor het 6 uur is!

De eerste foto's!

Weekend!!

Om ontwenningsverschijnselen te voorkomen, wil ik het thuisfront toch nog even voeden met a small Blog...Gisteren duurde de rit naar Tamale zo'n drie uur. De kuilen in de weg omzeilend en alle uistekende delen vasthoudend. Na de middagmaaltijd zochten we contact met Dr Gandau.
Een aardige kerel met een portie leuke humor. We kregen een rondleiding in het Central Hospital.
Een ziekenhuis met meer voorzieningen, echter ook hier is het gebrek aan personeel een probleem. De afdeling gynaecologie lag vol met vrouwen en pasgeborenen. We keken onze ogen uit. De patienten lagen zelfs met matjes op de grond. De hoofdzuster vertelde ons dat het normaliter veel drukker was. Ook de operatiekamer was beter geoutileerd dan in Bawku. Terug in het kantoor van Dr Gandau werden over en weer wat foto's gemaakt onder het mom van Friends of Tamale. Een vruchtbaar en enthousiast bezoek.
Vervolgens op zoek naar een hotel voor de nacht. Onderwijl passeerden we een markt vol met roodgekleurde tomaten en andere groenten. Een mooi plaatje!
Heerlijk om even onder een volle en warme douchestraal te kruipen (al moet je dan wel het knopje van de waterheater omzetten) en een stukje ouderwetse Lux zeep door de handen te laten glijden. Het gebruikelijke ijskoude biertje op het terras met een zwerm muggen op de loer om vervolgens aan tafel te gaan. Prima gegeten en toen we om de rekening vroegen, bleek deze al betaald te zijn door een man die naast ons aan een tafeltje had gezeten. Hij vond dat wij eruit zagen als een gelukkig getrouwd stel. Wat een giller! Voor alle duidelijkheid hebben we het personeel maar uitgelegd dat dit niet het geval was...you're looking at a father & a daughter. Dit hadden we nog nooit meegemaakt.
Nu is het wachten op Flip om samen naar het Game Mole Park te gaan. Nu is het helemaal vasthouden geblazen...60 km onverharde weg. Ben benieuwd in wat voor een natuur we zullen belanden. Tot de volgende blog!

Liefs Set & Ge

The Day After...

Gisterenavond arriveerde Flip Kruyt vanuit Kumasi. Verrast was hij bij het zien van het onlangs gerestaureerde guesthouse. Vier nieuwe kamers voorzien van eigen douche en toilet. Uitwisseling van verhalen en ervaringen onder het genot van een biertje. We hebben gesmuld van de Ghanese spaghetti en de watermeloen. Tegen tienen kwam Dr Seidu met het operatieschema van Flip. Allemaal kleine ingrepen die eigenlijk niet de moeite zijn om voor uit te rukken, maar Dr Seidu is momenteel zo druk dat hij behoefte heeft aan wat lucht in zijn eigen schema. Hij is de enige algemeen chirurg in het ziekenhuis en werkt van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Helaas voor Flip geen grote dingen echter ook dit doet hij met graagte.

Na een prima nacht en een stevig ontbijt, klopten de kinderen al aan voor een potje voetbal. Ze hadden gisterenavond mijn nieuwe aanwinst al in het vizier en hun hongerigheid naar de welbegeerde bal groeit met de dag. Ze zullen waarschijnlijk tot maandag moeten wachten.
Wederom kreeg ik bezoek van dezelfde dame van gisteren. Het hele gebeuren was over de stadsradio (megafoon op dak van auto) te horen geweest en zij waarschuwde mij voor de mogelijkheid dat men alsnog om de geheugenkaart zou kunnen vragen. Zij adviseerde mij om alles uit te printen en om een andere kaart met wat foto's in mijn camera te doen.

Het doet me allemaal meer dan ik had gedacht. Bang ben ik niet, maar je loopt toch met een onzeker gevoel over straat. Je hebt geen idee wat er in de hoofden van de bevolking omgaat als ze je zien. Voorlopig houd ik mij even gedeisd wat het maken van foto's betreft.
Het verbaasde mij dat mijn wachtkamer vandaag vol zat met patienten. De eersten die ik mocht helpen waren notabene militairen. De mitrailleurs werden in de hoek geplaatst naast de wasbak. Ik maakte er een grapje over ...' Otherwise I get scared!' Daar konden ze wel om lachen. Het was fijn om even aan de slag te kunnen. Een vrouw had zo’n enorme ontsteking aan haar wortelpunten dat ik haar jammergenoeg niet goed verdoofd kreeg. Onder luid geschreeuw slaagde ik er toch in om de kies in zijn geheel te trekken. De volgende was zo geschrokken van het gekrijs dat ze haast niet meer durfde. De kies was zonder pijn en moeite geëxtraheerd.
Tijdens de consulten loop ik toch tegen een aantal zaken aan waarvan ik denk dat het anders zou moeten kunnen. Praktischer en efficiënter. Bijvoorbeeld gebitsreiniging met handinstrumenten in plaats van met een slecht functionerende ultrasoon en afzuiger. De ultrasoon geeft een straal water waarmee je de tuin kunt besproeien. Ook weigert hij dienst als je hem een slag wilt draaien. Met de hand is het easier en sneller.
Ideeën genoeg, echter het moet haalbaar zijn. Komende weken zal ik beslist mijn gedachten erover laten gaan.

Morgenochtend worden we opgehaald door een driver om naar Tamale te gaan (drie uur hier vandaan). We hopen Dr Gandau daar te zien en te spreken. Vervolgens rijden we door naar Game Mole Park, een natuurreservaat. Flip reist ons achterna. Hij kreeg vanochtend nog een behoorlijk operatieschema in zijn handen gedrukt. Glunderend loopt hij rond, zaken aantreffend die hij zelden of nooit gezien heeft. Het is en blijft een uitdaging. Zondag hopen we weer terug te zijn.....dus de volgende weblog zal maandag verschijnen.

Fijn weekend!

Kus, Set.

Pa had een drukke ochtend...wel 23 vrouwen op consult....Volgende week zal ook hij een stukje op de weblog plaatsen.

Sai anjama = Good Bye in Ghanees :)

Crazy Day!

Tijdens het ontbijt kwam Dr Seidu langs met de mededeling dat het programma een uur uitgesteld werd in verband met een spoedoperatie algemene chirurgie. Wel leuk om vast te zien hoe het in de O.K eraan toegaat.
Ondertussen begaf ik mij naar de kliniek waar twee pijnklachten zich meldden. Na het stellen van de diagnose, wilde ik verdoven om te extraheren. Echter de injectiespuiten van gisteren (4 stuks) waren nog niet terug van de sterilisatieafdeling waar de instrumenten worden gekookt. Na tien minuten gewacht te hebben, begon Azara als een idioot haar tas te pakken: ‘We have to go!’ De patiënten sommeerde ze morgen terug te komen. Why? Because something is going on in the village. In rap tempo sloot ze de kliniek. ‘See you tomorrow’.
Ik wandelde over de open gangen terug naar The Theatre waar mijn vader al klaar stond in operatiekleding en ik vertelde hem over het gebeuren.

Aangezien ik niet meteen terug wilde naar het guesthouse, besloot ik op de terugweg een bezoek te brengen aan de school die aan de overkant ligt. De kindertjes kwamen joelend op mij af en wilden allemaal op de foto. Het zou een groepsfoto worden, echter zodra ik hen bijeen had verzameld en wat stappen achteruit liep om de foto te nemen, kwamen ze prompt weer naar me toegerend. Dan maar fotos blind vanuit de lucht. Vanwege hun enthousiasme konden ze er geen genoeg van krijgen. Ook vroegen ze om een voetbal. Dus ik beloofde hen er een te kopen en dat ik beslist terug zou komen. Vervolgens maakte ik kennis met drie onderwijzers. Ze vertelden dat een aantal kinderen weggelopen waren na het horen van schoten verderop. Waarschijnlijk op het moment dat ik in de kliniek was en vanwege de herrie van de marktdrukte niet voor iedereen hoorbaar.

In ons verblijf dronk ik een verfrissende coke en pakte opnieuw mijn rugzak om naar het internetcafé te lopen. Ik had geen zin om mij te vervelen of om in een boek te duiken. Erop uit om wat te zien........
Ik liep het straatje uit langs het kinderdagverblijf richting de main street. Op vijftig meter afstand zag ik een heel cordon militairen en een pantservoertuig. In een reflex trok ik mijn camera met telelens en schoot vluchtig wat foto’s. Nog niet in de gaten hebbend wat er gaande was, echter enkel gehoor gevend aan één van mijn hobbies. Door de zoeker kreeg ik twee geboeide naakte mannen in beeld die aan een touw voor het militaire voertuig uitliepen. Ik haalde het beeld dichterbij en maakte de laatste foto. Op dat moment realiseerde ik mij dat het niet verstandig was om door te gaan. De enige manier om mij hiervan te distantiëren was door vlug om te keren. Ik had mij nog niet omgedraaid of sommigen van de militaire eenheid kwam achter mij aan. Op agressieve toon gaf hij het bevel de camera te geven. ‘Hand over the card!’ Wat ik weigerde.Zijn bevelen herhalend, greep hij naar mijn toestel. Ik zei hem dat ik dit niet wilde doen, aangezien de overige foto’s persoonlijk zijn. Als tegenprestatie stelde ik onmiddellijk voor dat ik de betreffende foto’s ter plekke zou wissen. Inmiddels was ik omringd door een groep militairen, politie en twee mannen in burger. In de verte zag ik de groep schoolkinderen aan de kant van de weg. Met al mijn emoties hield ik mij staande en trachtte onder toeziend oog alles vlug te wissen. Trillend en met schokkende borstkas drukte ik op ‘annuleren’ in plaats van ‘wissen’...Een van hen ‘calmed me down’ en ze namen mijn camera uit handen om verder op te gaan staan bij ‘the boss’ van deze militaire actie....In wat rustigere toestand liep ik op hen af en nam mijn kamer terug om nog eens goed te kijken. Even dacht ik dat bij overmaat van ramp de batterij leeg was. Ook dat nog! Gelukkig was dit niet geval en was ik nu wel in staat om de foto’s te wissen. Er volgde een verdere ondervraging aangaande wie ik was en wat ik hier kwam doen. Eveneens werd mij de kritiekheid van de situatie uitgelegd. Het leek mij het beste om onnozel te doen en mij van de domme te houden. Uiteraard was ik op de hoogte van de huidige toestand in Bawku....met de tranen nog over mijn wangen liep ik hand in hand met een Ghanese vrouw van het kinderdagverblijf terug naar het guesthouse om bij te komen van deze ingrijpende belevenis....onder voortdurende verontschuldigingen...’Sorry, sorry, sorry’....Achteraf kan ik mijzelf wel de ‘stupid action’ verwijten, echter ik handelde uit reflex.
Een mens is en blijft nieuwsgierig (ook de inwoners van Bawku) en regels zijn er om overtreden te worden. Het heeft gewoon zo moeten zijn....Inmiddels gewend aan het feit altijd wat mee te maken....Fortunately I am doing okay.

Na thuis wat gedronken te hebben en met het advies van Joyce om niet the village in te gaan, deed ik mijn camera in de tas en liep ik terug naar het ziekenhuis. Volgens haar was dat veilig. Door een klein ruitje zag ik mijn vader opereren wat mij een trots en fijn gevoel gaf. Daarbinnen hadden ze geen enkel idee wat zich buiten afspeelde.
Het ziekenhuis was op enkele patiënten na leeggelopen. Aan de staf werd opgedragen paraat te blijven. Niemand mocht naar huis. Het bleek dat één van de arrestanten de zoon is van een verloskundige uit het ziekenhuis. Ik liep weer een stukje de straat op. De lokalen waren druk met elkaar aan het praten...aan het schreeuwen en huilen. Er heerste woede en onbegrip....Ook zij hadden de ontklede gevangen afgevoerd zien worden....’Only God knows what really happened.’
Voor de tweede keer werd ik aangehouden door degene die mij had ondervraagd. Hij schudde mijn hand en hield deze vast. Vragend hoe het met mij ging. Op mijn beurt vroeg ik of het mogelijk was om naar het internetcafë te gaan. ‘You go home and rest for two hours. You’ve experienced a lot today. After that you can go there.’

So I did. Na een frisse douche en schone kleding aangetrokken te hebben, kroop ik achter mijn laptop om het verhaal voor de weblog te schrijven. Onderwijl belde mijn vader om te zeggen dat hij net klaar was met de eerste operatie en aan de volgende ging beginnen. Joyce had ik al gevraagd om wat later aan het eten te beginnen en ook had ik Isaac het verzoek gesmst om our coke & beer aan te vullen.
Terwijl ik aan tafel zat, klopten een man en een vrouw aan de deur. Het verhaal was mij niet helemaal duidelijk.Wel begreep ik dat haar man apotheker was in het ziekenhuis en dat zij daar ook werkte. Het verhaal had inmiddels de ronde gedaan. Er was contact geweest met de verslaggeving van het nieuws in Accra (de BBC) en zij vroegen mij om bevestiging van het verhaal en datgene wat ik had gezien. Eveneens wilden zij weten of ik mijn camera inmiddels weer terug had. De manier waarop men mij had ‘aangepakt’, was volgens hen niet correct geweest. Als buitenstaander had ik hier niks mee van doen en bovendien had men het recht niet om de geheugenkaart op te eisen. De media en de bevolking willen weten wat daadwerkelijk is gebeurd. Velen waren shocked bij het zien van de naakt geboeide gevangenen. Ook voor mij was het een onvoorstelbaar moment om dit niet met het blote oog waar te nemen, echter dit beeld gekaderd en uitvergroot door de zoeker van mijn Canon te zien. Ik kan het nog zo terughalen met de gedachte ‘Wowww, what kind of shot is this?!’.
Tevens reist de vraag of er sprake is geweest van het feit dat de gevangenen gemarteld zijn geweest. De zoon van de verloskundige bleek binnen te zijn gekomen met een gebroken arm. Het vermoeden is daar.Na een korte uiteenzetting van mijn verhaal, deelden zij mij mede dat dit bevestigd moest worden naar Accra. Er werd meteen telefonisch contact gezocht en er volgde een dubbele bevestiging van de wijze waarop de arrestanten werden afgevoerd.

Later op de middag opnieuw gebeld door de media....A Crazy Day....Blij dat pa weer thuis kwam met al zijn verhalen en ervaringen op de O.K.

En nu lekker relaxen en morgen gezond weer op!

Liefs vanuit Bawku

Set & Ge

Voor de leeuwen!!!

Onze eerste dag in het ziekenhuis. Hier en daar wat zenuwen hoe het allemaal gaat lopen en wat we zullen tegenkomen. Met wie we zullen samenwerken. Aanvankelijk zullen we beginnen met consulten.
Al vroeg zoeken we het bed op, zo rond de klok van negen of half tien. ’s Avonds valt er weinig te beleven. De avondklok is nog steeds van kracht van 6 p.m tot 6 a.m.
Op de veranda is het warm en de rook van haardvuren hangt als een grote wolk in de lucht. Binnen draait de airco op volle toeren. Isaac heeft tegen betaling de koelkast voor ons gevuld met water, cola, fanta en bier. Door een kleine rekenfout maakte hij er een duur rondje van; omgerekend in euro’s 90 Euro in plaats van 9 Euro.
De klamboe die we in Nederland hebben gekocht, hangt nog niet. Ter bescherming smeren we ons dan maar extra goed in. Het minder goed slapen neem ik maar op de koop toe. De bedden zijn hard en het kussen is zo hoog dat je er een nekverrekking van op loopt. Eigenhandig heb ik mijn kussensloop gevuld met twee handdoeken. Een salamander hoog op de muur houdt mij gezelschap. Wederom om zes uur opgestaan. Tijd voor een goede wasbeurt en de haren in het sop. Het water is behoorlijk koud waardoor ik ter gewenning met het hoofd begin. In een mum van tijd weer fris en fruitig.
Evenals Bisma, onze cook in Bolga, is ook Joyce heel verlegen en gedienstig. Het wordt niet ‘getolereerd’ als je hen ergens mee wilt helpen door het zelf te doen. Het geeft je lichtelijk een opgelaten gevoel.
Na een ontbijt van brood, omelet, koffie en stukjes sinaasappel, zijn we naar het ziekenhuis gelopen (op 5 minuten afstand). Isaac gaf ons een complete rondleiding door het gebouw en liet ons kennismaken met het personeel. Een aantal afdelingen waren tijdelijk samengevoegd na de ontruiming ten gevolge van het recentelijke geweld. Mensen zijn bang om over straat te gaan en houden zich gedeisd. Ook vannacht waren enkele geweerschoten te horen. Isaac liet ons ook een patient zien met een schotwond in zijn gezicht. Arrestanten geboeid onder politiebewaking in de gang. Geleidelijk begeeft men zich weer naar het ziekenhuis welke in het vijandige gebied ligt. Alle suburbs eromheen liggen in de clinch met deze zone....a war zone...it is all about independency.
Azara (assistent tandheelkunde) keek vol verwachting uit naar mijn komst. Deze morgen had ze al een handjevol patiënten voor mij verzameld. Zodoende kon ik, na een vluchtige blik in de laden, meteen aan de slag. Het merendeel spreekt geen engels, maar de plaatselijke taal. Een vertaling is dan nodig. Ook hier het besef van het belang van communiceren. Het geruststellen van een kind en de voorlichting aan patiënten. Ondanks de radio-omroep ‘by air’ meldden zich maar een paar mensen in de kliniek. Uiteindelijk heb ik vier elementen kunnen extraheren. Korte naalden ontbraken en maakt je minder wendbaar. Gelukkig heeft Wouter deze meegegeven en kan ik ze vanaf morgen gebruiken. J
Mijn vader deed vanmorgen poli en kreeg consulting room 3 toegewezen samen met een jonge bekwame assistente. Hij was nog geen vijf minuten binnen of hij stond al met een dood kind in zijn handen. De verloskundige kreeg het kind er niet uit, omdat het klem zat met de schouders. Volgens pa was het aan de huid te zien al langer dood. Het schijnt dan de kunst te zijn om het kind aan de arm naar buiten te trekken.
De ochtend werd gevuld met een vijftiental consulten (waaronder 1 man, waar een gynaecoloog echt niets mee kan). Er dienden zich drie soorten patienten aan: 1. Vleesbomen met bloedingsstoornissen. 2. buikpijnen (vaak niet van gynaecologische aard) en 3. veel infertiliteiten (onvruchtbaarheid). Maar ook mensen met rugklachten uitstralend naar benen en voeten wat meer iets is voor neurologie of orthopedie.
De vrouwen worden vaak jonger opgegeven dan hun werkelijke leeftijd is. Zo was er iemand van 27 jaar die al een kind van 17 bleek te hebben. Een simpele rekensom wekt de nodige wantrouwen. Verder bleek uit de statussen dat een overdosering wordt gegeven wat betreft antibiotica: ‘Pappen & nathouden’. Morgen de eerste operatiedag in ‘The Theatre’...de gebruikelijke engelse benaming voor O.K. (operatiekamer) waar ik zelf nog nooit van had gehoord. Hetgeen bij mij een hele andere associatie opriep....A morning full of ‘Entertainment’

Liefs, Set & Jerry (Gé of Gerard vinden ze moeilijk te onthouden! De roepnaam Jerry stamt uit de opleidingstijd in de U.S)

Aangekomen in Bawku

Rond half 11 vertrokken uit Bolga over een bompy or bumpy road....wel weer ontzettend veel gezien...van een glooiend groen landschap naar wat vlakker gebied met minder boomgroei.
Om half 1 arriveerden we bij het ziekenhuis hier...Weer heel anders opgezet....meer gebouwen en druk bezig met de renovatie. Ook het guesthouse is in een nieuw jasje gestoken met airco / vloeren / badkamer. Isaac nam ons onmiddellijk mee naar Dr Afake...hij wil graag dat we met iedereen kennis maken...door iedereen worden we hartelijk ontvangen. Inmiddels hadden zich ook al patienten gemeld voor pa...Morgen gaan we van start. Ook ik zal dan mijn ontmoetingen hebben met de mensen in de tandheelkundige kliniek. En nu genieten we nog even van een day off en van de straattaferelen hier....We hebben al heel wat foto's gemaakt...elk kiekje weer even bijzonder....En zoals julie zien, heb ik ook hier het internetcafe getraceerd...en serveren zij een trage computer....helaas geen bier! But it works!!! Evenals een ghanese SIMkaart voor in ons tweede mobieltje voor goedkoper telefoon en sms verkeer!

Liefs en laters...en wie weet een foto!

Set

(PS Coen, je krijgt de groeten van Isaac en driver Simon!)

Groeten uit Bolgatanga!!

Afgelopen zaterdag ging de reis voorspoedig. Een vlucht van 5 uur vanuit Parijs. In ouagadougou werden we opgewacht door Isaac Baba en driver Simon die ons naar het missionarishotel brachten. Prima kamers met klamboe en airco. Aangezien wij nogal dorstig waren, namen ze ons mee voor een ijskoudbiertje bij een of ander hotel...tafeltjes en stoeltjes in het pikkedonker (blijkbaar vanwege de mosquito's)...maar wel met live muziek.
Een onrustige en warme nacht met veel herrie...Om 6 uur stond ik al naast mijn bed.
Na een eenvoudig ontbijt met een kom oploskoffie, brood en een klodder jam, begon voor ons de rit naar Bolgatanga...toch zo'n 4 uur om te rijden. We kwamen ogen tekort...kleurrijke taferelen en veel natuurlijk groen. Enig oponthoud bij de douane...stempels en veel vragen bij het verlaten van burkina faso en het binnengaan van Ghana...Daarna was het nog een kort stukje naar Bolga waar wij nog een prima lunch hebben genuttigd. Isaac durfde ons nog niet bloot te stellen aan het Ghanese voedsel...we moesten eerst maar eens bezien hoe het er op zijn bord uitzag.
Vanmorgen (maandag) een bezoek aan Dr Awoonor in het ziekenhuis. Vanwege het feit dat de rust enigszins in Bawku is teruggekeerd, vertrekken we waarschijnlijk vanmiddag naar Bawku Hospital. We moeten allebei erg wennen aan het klimaat. Bij het minste of het geringste breekt het zweet je uit...dus we doen het vandaag nog even rustig aan.
Vanmorgen hebben we wel met Awoonor besproken dat we de laatste week terugkomen om de gynaecoloog te ontmoeten evenals het bezoek aan wat tandheelkundige klinieken in de buitendorpen....I have to hurry, internet time is up!

See you all!
Liefs Set xxx

All Set! De reis kan beginnen!!

Lieve allemaal,

Dit is echt de laatste blog voor ons vertrek. We zijn er helemaal klaar voor!
Morgen vliegen we om half één 's middags vanaf AMS SPL naar Parijs...Aankomst in Ouaga om 20.45 uur. Ben benieuwd wanneer ik onze eerste berichten vanuit Zebila kan lanceren.

Tot gauw!

Kus,

Set & Gé

Guns Boom in Bawku Again!

Voorpagina nieuws 3 november – Benjamin Glover, journalist

Echo’s van sporadische geweerschoten, evenals een griezelig gevoel van onzekerheid, werden gehoord in Bawku laat in de nacht van gisteren na de laatste uitbraak van het conflict in de gemeente op zondag. Bij de meest recente opleving in het conflict werden ten minste drie mensen gedood en raakte een aantal anderen gewond. Winkels en overheidsgebouwen bleven gesloten terwijl twee van de drie mensen die tot dusver waren gedood tot as verbrandden in de suburb Zabugu.
Op het kritieke moment waarop de leden van de Upper East Regional Security Council bezig waren met het bezoeken van de ‘hot spots’ om de aard van de onrust te kunnen beoordelen, was juist de voorzitter van deze raad (Mr Mark Woyongo) degene die zich plat op de grond moest werpen om aan de regen van kogels te ontkomen. Tot op heden zijn negentwintig mensen gearresteerd in het kader van geweldpleging.
Ten tijde van deze verslaggeving, waren de straten volledig verlaten en werd de lucht nog steeds gevuld met geluiden van geweerschoten, met name in suburb Daduri.
Sinds het uitbreken van de laatste schietpartij (zondagavond 19.00 uur) worden inwoners gedwongen binnen te blijven. Sommigen zitten zonder voedsel en water. De oorzaak van dit geweld is tot op heden onbekend en niet bevestigd.
Door het ministerie van Binnenlandse Zaken is een avondklok ingesteld. Deze ging gisterenmiddag om 14.00 uur in en was ook vandaag nog tot 18.00 uur van kracht.
Dit vanwege het opnieuw uitbreken van geweld in Bawku. De avondklok is niet alleen bedoeld om mensenlevens en eigendommen in het gebied te beschermen, maar ook om veiligheidsdiensten in staat te stellen meer troepen in te zetten ter bevordering van de veiligheidsoperaties in Bawku.
Het eventueel herzien van de avondklok wordt gebaseerd op de situatie in het gebied na de dag van vandaag. De voorzitter van de Veiligheidsraad gaf een persconferentie voor het politiebureau. Twee mensen kwamen om ten gevolge van verbranding en een derde door een geweerskogel. De overige gewonden werden overgebracht naar Bawku Presbyterian Hospital (Onze bestemming!).

STATE OF EMERGENCY MUST BE DECLARED IN BAWKU TO HELP CURTAIL THE RAMPANT SHOOTING!!! De noodtoestand moet worden uitgeroepen in Bawku om de onophoudelijke schietpartijen te beperken en tot stilstand te brengen.

Maandagavond kwam de telefonische bevestiging van John Abugri dat we toch kunnen komen. In eerste instantie blijven we in de Upper East Regio, zo dicht mogelijk in de buurt van Bawku. Zoals afgesproken vliegen we naar Ouaga waar we opgevangen worden door de driver.Hij zal ons de volgende dag naar Zebila brengen.
Volgens zeggen ziet het guesthouse er goed uit en is het zo’n 8 minuten lopen van het ziekenhuis. Mocht er in Zebila te weinig werkgelegenheid zijn, dan kunnen we alsnog doorreizen naar Wa, de westelijke regio van Noord Ghana….Expect the Unexpected!
We houden de spanning erin!

Na dit nieuwsbericht te hebben gelezen, schiet het toch even door mijn hoofd. Wat als wij vorig weekend al waren vertrokken? Het heeft zo moeten zijn....blij toe! Ben niet bang, echter wel alert!

Liefs,

Set

Reageren?....Ja, dat kan!

Menigeen vraagt of het mogelijk is om op blogberichten te reageren.
Ja, dat is mogelijk. Graag zelfs! Hoe dan?

Onder elk bericht staat het woord ‘reactie.’
Als je daarop klikt, verschijnt onder het pijltje van ‘reageer als’ een keuzemenu.
Selecteer de optie ‘Naam / URL’. Eigen naam invullen om vervolgens door te kunnen gaan.
In het witte kader kan een bericht getypt worden. Alvorens de reactie te kunnen plaatsen, moet je op ‘voorbeeld’ klikken …en daarna op ‘reactie plaatsen’….et voilà!

En zo ook op afstand blijft de stroom van verhalen in beweging…over & weer! Real fun!

Liefs,

Set

Rassenrellen in Bawku!

De afgelopen 24 uur ontving Harm Jan teleurstellende berichten van John Abugri, de general manager. De politieke situatie in Bawku is onstuimig….Er zijn rassenrellen en er wordt geschoten. Is het wel veilig voor ons om nu af te reizen?
Vanmorgen nieuwe berichtgevingen: Three plans for Dr. Bouw

Indien de situatie veilig te noemen is, wordt plan A gevolgd. Dit houdt in dat wij door de driver naar Bawku gebracht worden. Een alternatief is Zebila of Bolga….een derde mogelijkheid is UPPER WEST (Bawku ligt in Upper East) om te gaan werken met Dr. Alexis….Van harte hopen wij dat één van de drie programma’s tot uitvoer kan worden gebracht, want we hebben ons er zo op verheugd! Echter onze veiligheid staat voorop.

Vanavond zullen wij nog contact hebben met Harm jan. Volgens hem kunnen wij gewoon op pad gaan. Isaac Baba, onze contactpersoon, schijnt heel voorzichtig te zijn. Zebila ligt vlakbij Bawku, maar ver genoeg van de onrusten. We houden goede moed!

Wordt vervolgd!

Set