Ghana in vogelvlucht...

Wat valt er over Ghana te vertellen? Wat is boeiend en interessant om eruit te pikken? Om vervolgens voor te schotelen zonder daarbij in slaap te vallen. Laat staan te verdrinken in de veelheid aan informatie.

Om een indruk te geven hoe mijn bureau vandaag de dag eruit ziet, kan ik zeggen dat de stapels papier, in allerlei formaten, steeds hoger worden en dat mijn printer loeiend overuren draait. Waarschijnlijk een overblijfsel uit mijn jeugd. Meesterlijk was ik in het maken van uittreksels om vervolgens daar weer samenvattingen van te maken. Een tijdrovend en verslindend destilleerproces. Zelfs de overburen raakten bezorgd bij het zien van het onophoudelijk gepen, wat leidde tot een daadwerkelijke handblessure (het fenomeen RSI destijds nog onbekend)…Dus hierbij een poging ‘Van de vroegere Goudkust tot het Ghana van Nu’….in een vogelvlucht! Een nachtelijk computerscherm bij kaarslicht en opzwepende muziek…een echte schrijversscène.

Een aanrader als tussendoortje: ‘God Bless Our Homeland Ghana’ op www.YouTube.com!

Ghana ligt aan de westkust van Afrika. Het grenst aan Ivoorkust, Burkina Faso, Togo en de zuidelijk gelegen Golf van Guinea, 750 kilometer ten noorden van de evenaar. De hoofdstad Accra ligt bijna op de Greenwich meridiaan. In de zomer is het tijdsverschil -1 uur en in de winter -2 uur. De totale landoppervlakte is 238.533 km2 (bijna zesmaal Nederland),waarvan 1% water. Het land heeft momenteel bijna 24 miljoen inwoners. De officiële landtaal is Engels (Burkina Faso daarentegen is Franstalig).

Het is voor velen wellicht onbekend dat Ghana de voormalige Britse kolonie ‘Goudkust’ is.
De naam Ghana kreeg het pas aan het einde van de koloniale overheersing in 1957. Als eerste Afrikaanse land beneden de Sahara, verwierf Ghana de volledige afhankelijkheid. In 1960 werd de Republiek uitgeroepen met Kwame N’krumah als eerste Minister President. Zes jaar later werd hij door een geweldloze militaire staatsgreep ten val gebracht. Tot 1981 vonden diverse, al dan niet met geweld gepaard gaande, machtsovernames plaats. Militaire staatsgrepen en burgerregimes wisselden elkaar af. Door een linkse staatsgreep nam Jerry Rawlings uiteindelijk de macht over en werd Ghana een Democratie (1992). Tijdens zijn eerste regeringsjaren legde hij de basis voor economisch herstel. Westers gezinde stromingen wonnen langzamerhand terrein en er werden besprekingen geopend met het IMF (Internationaal Monetair Fonds) en de Wereldbank.
In 2000 kon Rawlings niet meer meedoen aan de verkiezingen aangezien hij al twee termijnen president was. De leider van de grootste oppositiepartij (NPP New Patriotic Party), John Agyekum Kufuor, werd gekozen.
Ghana stond reeds geruime tijd te boek als één van de weinig stabiele landen in de instabiele regio West-Afrika. Het was beide oppositiepartijen (de andere partijkandidaat was John Atta Mils met de NDC, National Democratic Congress) veel aan gelegen deze status te behouden. Met deze verkiezingen had Ghana zijn positie bevestigd en was een grote stap gezet in het democratiseringsproces.
In maart 2007 vierde Ghana de vijftigjarige onafhankelijkheid. Aan het einde van hetzelfde jaar maakt President Kufuor bekend dat er gigantische olievoorraden zijn ontdekt en dat zijn land een Afrikaanse “tiger” zal worden. In december 2008 werden weer presidentsverkiezingen gehouden. Ditmaal werd John Atta Mills verkozen tot nieuwe president.

Het oude Koninkrijk van Ghana lag in feite noordelijker, in het Sahelgebied van Senegal, Mauretanië en Mali.De oudste bekende staten in wat nu Ghana is, waren de koninkrijken Dogomba en Mamprussi in het noorden, die in de 12de en 13de eeuwen bloeiden. Ongeveer rond die tijd migreerden Akan taalgroepen, onder hen de Ashanti -en Fanti volken, vanuit de savanne naar het Zuiden om zich onder de boslijn te vestigen, waar zij een reeks kleine staten vormden. Het grootste deel van het gebied werd verenigd in de 16e eeuw onder de ‘Ashanti Confederatie’. Een belangrijke staat voor de Europese kolonisatie, vooral van 1570 tot 1900. Hun rijkdom was gebaseerd op aanzienlijke goudvoorraden in de regio. Het eerste contact tussen de plaatselijke volksstammen en de Europeanen vond plaats in 1470. De Europeanen noemden het gebied ‘Gold Coast’. Portugese ontdekkingsreizigers waren de eerste bezoekers.

Onder achtereenvolgende ‘Paramount Chiefs’ nam het koninkrijk deel aan de Afrikaanse slavenhandel. De Ashanti namen mensen uit omringende gebieden gevangen en verkochten hen aan Europese slavenhandelaren. De handel stopte in de eerste helft van de 19e eeuw.
Het was één van de weinige Afrikaanse staten die serieuze weerstand kon bieden aan de Europese imperialisten. Tussen 1826 en 1896 werden vier Anglo-Ashanti oorlogen gevoerd. Uiteindelijk werd het koninkrijk door de Britten onderworpen en werden de grenzen van de kolonie gevestigd als zijnde ‘Gold Coast’.

In 1837 stuurde de Asantahene kwaku Dua twee prinsjes, zijn zoon Aquasi (Kwasi) Boachi en zijn neef Quamin (Kwame) Poko, naar Koning Willem I als onderdeel van een overeenkomst tussen hem en de Nederlandse regering voor de werving van slaven voor het KNIL. Zij vertrokken met onderhandelaar generaal-majoor J. Verveer via fort Elmina naar Nederland. Dat was een van de centra van de slavenhandel van de West-Indische Compagnie en van 1831 tot 1872 wervingsplaats voor soldaten voor het KNIL, de Belanda Hitam (= Zwarte Nederlanders) van toenmalig Nederlands-Indië. Naast veel tegenslagen raakten zij onder andere bevriend met Prinses Sophie van Oranje-Nassau. Hun aangrijpende levensloop is door Arthur Japin beschreven in zijn roman De zwarte met het witte hart (1997).

Het is een soort van spruitjes-gevoel…Heel wonderlijk, maar zo leuk! Spruitjes die vroeger niet gelust werden, maar waar je nu geen genoeg van kunt krijgen!

Op mijn verdere programma staan het District Bawku in de Upper East regio, Ghana Vandaag, Bawku Hospital en ‘last but not least’, de Stichting....and Much More!!