Tamale-Accra

Labadi Beach Hotel!

Met driver Alpha nog steeds trouw aan onze zijde, in alle vroegte uit de veren voor een vlug ontbijt en een kort ritje naar Tamale Airport. Een eenvoudig propellervliegtuig (soort Fokker 50) vloog ons in ruim een uur naar Accra. In een 'bijna klaar voor de schroot' taxi werden wij naar Het Labadi Beach Hotel gebracht, wederom gelegen aan zee. Terwijl wij met open armen door de humidity worden verwelkomd, legt de ober ons in de watten met een enorme ventilator en een ijskoude STAR! Het zwembad lonkt....

Gé en Evelyn nestelen zich onder een grote parasol. Ondertussen doe ik een poging om online in te checken. Met succes, al was het even schuiven geblazen met stoelnummers! Van een benauwd en beklemd middenpad naar twee Love Seats :) boven één van de wings en een gangpad-stoel closeby. Helemaal goed!

Inmiddels heb ik mijzelf ook geïnstalleerd op een riant ligbedje. Mijn laatste verhaaltje vanuit Ghana tikkend en tegelijkertijd verwend worden met een frisruikende wet towel en een roodsappige watermeloen op een stokje. Ook al zit je op de schopstoel, het voelt als vakantie. De afgelopen drie weken zijn werkelijk voorbij gevlogen. Hoe intens ook, allerlei momenten en belevenissen passeren de revue!Zo waardevol om op terug te kijken.

We hebben besloten om bijtijds naar het vliegveld te vertrekken, met een warme trui bij de hand! Dus nog even volop genieten van de aangename temperatuur en dan 'safe and sound' terug naar huis. Verheug mij!!!

Tot morgen!

Setje Xx

  

Kort nachtje in Tamale

De rit naar Tamale ging voorspoedig...voor de verandering eens geen hobbeldebobbel, maar in één soepele rechte lijn! Het wordt een kort nachtje hier...om 5.00 uur op! Een razendsnel ontbijtje (hoef alleen maar de koffie te roeren en een ei te pellen)...koffers inladen...even wapperen met het paspoort en op naar het volgende station...ACCRA!

Het is telkens zo fijn om onderweg al die enthousiaste en lieve berichtjes te lezen!Thanxxx, Setje (almost home!)

De terugreis gaat beginnen!

Snel nog een paar regels voordat we in de auto stappen. De koffers staan klaar om ingeladen te worden. Ondertussen wordt de deur platgelopen om afscheid te komen nemen. Een stroom van talloze Goodbye´s en het uitwisselen van visitekaartjes en e-mailadressen. Een geschenk van Zulaiya, een mooi kettinkje met een sleuteltje en hartje, om met mij mee te dragen. Hartverwarmende momenten om te koesteren, zo ook het afscheidsdiner van gisterenavond! Als dankbare herinnering, gesierd met mooi gesproken woorden, mochten wij de kleurrijke traditionele Ghanese gewaden in ontvangst nemen. Het was weer een prachtig avontuur om op terug te kunnen kijken...een ongelofelijke rijkdom om levenslang met je mee te dragen!

Er is een tijd van komen...maar ook een tijd van gaan! Als het dan zover is, wil je het liefst zo snel mogelijk naar huis :))) Over een klein uurtje stappen we in de auto naar Bolga voor een snelle ontmoeting met Dr. Bafoe. In de namiddag hopen we in Tamale te arriveren voor onze overnachting en een warme douche.

Vrijdagmorgen (rond de klok van 8) stappen wij op de binnenlandse vlucht naar Accra waar wij de rest van de dag 'noodgedwongen' zullen doorbrengen aan het zwembad. Vervolgens bijtijds inchecken voor de vlucht naar Amsterdam (KL590 - 22.05 local time)!
Een eindje vliegen en hopelijk ook in staat om de ogen even dicht te kunnen doen...voordat we het weten, zetten we zaterdagochtend om 5.40 heelhuids voet op eigen bodem! Ik kijk ernaar uit!!!

Veel liefs en een dikke kus!

Setje Xx
(Still Online)

Een waanzinnig sluitstuk!

De koffers worden langzaam maar zeker op bed uitgestald. Alles wat her en der rondslingerd, wordt verzameld of wel meegenomen in de overweging om ter plekke te worden achtergelaten.


Aanvankelijk dacht ik dat het een grap was, maar aan het afscheidsdiner valt echt niet te ontkomen. Deze wordt vanavond gehouden in het enige restaurant van Bawku. Wederom zullen onze kwetsbare buikjes op de proef worden gesteld! Tegelijkertijd had ik mij zo verheugd op de laatste haute cuisine van Vida! De lunch heb ik mij dan ook goed laten smaken :)


Met het viertal is het jolig en gezellig te noemen, een enkeling daar gelaten. Op een prettige en spontane manier zijn wij aan elkaar gewaagd. Over en weer rap van tong. Daarbij doet iedereen een duit in het zak....geweldig! Aan de ene kant is het dan ook jammer afscheid te moeten nemen, aan de andere kant groeit met het uur het verlangen naar huis, als zijnde een soort lokroep! (Niet die van het KNMI)...


Azara is aan de late kant vandaag....Een aantal patiënten zit al geduldig op het bankje te wachten. De afgelopen weken heb ik heel wat mogen aantreffen, echter zo'n fraai sluitstuk als deze had ik niet voor ogen kunnen houden...een ware kroon op het werk!

Voor de verandering een moederlijke reactie van Azara op de erbarmelijke gebitssituatie van een vijfentwintigjarige student. Terwijl zijn voortanden in het bot bungelden en zijn tandvlees vergeleken werd met het elastiek van een broek waar de rek uit is, nam zij uitvoerig de tijd voor uitleg en instructie; "The girls won't like you anymore when you'll leave it like this!"


Vervolgens een jongetje van een jaar of 10 met een behoorlijke zwelling onder zijn bovenlip. Al een maand lang liep hij rond met pijn. Vanwege het feit dat de zwelling hard aanvoelde en tevens als een knikker beweegbaar, vroeg ik mij af of het wel een abces was. Vooralsnog besloot ik de rechtervoortand, de mogelijke boosdoener, te trekken. Ondanks wat krokodillentranen, hield de kleine knul zich kranig. Als bij het knappen van een ballon, ledigde het abces zich meteen met het extraheren. Ik schrok zelfs een beetje van de hoeveelheid pus vermengd met bloed. Een diepe krater voelbaar, mijn duim paste in het kaakbot.


Vorige week heb ik getracht Azara de beginselen bij te brengen van de ART. Een vorm van therapie waarbij je atraumatisch restaureert. Zoals al eerder vermeld, komt hier geen boor aan te pas. Ook hadden we hier een geschikte kandidaat voor, echter deze was afgelopen vrijdag niet op zijn afspraak verschenen. Tot mijn grote vreugde stonden vader en zoon vanmorgen wel op de stoep. Niets is leuker dan een gegeven voorbeeld daadwerkelijk in de praktijk te kunnen brengen....Met Ketac Easy Mix werd de eerste vulling gelegd! Geweldig spul en daarmee een keurig resultaat. Nogmaals, een mooiere afsluiting had ik mij niet kunnen wensen!


Op het schoolplein werd een andere finale gespeeld en wel de uitreiking van 24 schooluniformen! Ben zo ontzettend blij dat de Westerse deadline door de lokale kleermaker is gehaald. Als bewijs een groepsfoto met ietwat beduusde, verlegen kinderen en een enthousiaste en dankbare hoofdonderwijzer....met grote dank aan Ton Theunis :)


Zo meteen onze laatste wandelgang naar de Odasani Drinking Bar om afscheid te nemen van Zulaiya en Martha. Bij gebrek aan rode wijn, neemt Evelyn tegenwoordig een ijskoud flesje Smirnoff mee in haar tas....Daarna een toepasselijke opmaak voor ons laatste feestmaal (geen Ghanese batik hoor!)


Tot later!!


Xx Setje

Pepernoten!

Naast een setje O.K lampen, is ook Sinterklaas gearriveerd in Ghana! Om vast in Nederlandse sferen van dit moment te geraken, brachten onze nieuwelingen een zak met pepernoten voor ons mee....een leuke idee!



De ingevlogen formatie bestaat uit een projectleidster van de EyeCare Foundation, een oogarts in ruste en twee leuke happige meiden, respectievelijk fotografe en cameravrouw.


Al snel verandert de heersende oase van rust in een hok vol luid kakelende kippen. Enerzijds vraagt dit uiteraard enige aanpassing, anderzijds leidt het tot nieuwe gesprekstof en het uitwisselen van eerdere belevenissen...totdat het natuurlijk de hoogste tijd is om naar bed te gaan. Een ieder doet dat op eigen wijze!


Enigszins verbaasd over de afwezigheid van handdoeken, werd de pot pindakaas aan de ontbijttafel toegejuicht. Na wat slaperige ochtendpraat en het tot zich nemen van koffie, brood en omelet, ging een ieder zijn weg. Met een zucht van verlichting, bleef moeders achter met boek nummer acht!


Een vol O.K programma en een handjevol extracties en consulten. De buitenatmosfeer is drukkend en het oplaaiende stof irriteert de luchtwegen. Een vrouw van begin dertig is vorige week op haar mond geslagen door een dronkaard. Uit wraak heeft zij hem gebeten. Zij maakt zich geen zorgen over haar voortanden, wel over het feit dat de man mogelijk HIV geïnfecteerd zou kunnen zijn.


Natuurlijk kan ik het niet nalaten om een kijkje te nemen bij de patiente inzake het vreemde object. Na het exploreren onder lichte roes concluderen Dr. Mustafa en pa dat het hier gaat om een enorme blaassteen. Beiden durven het niet aan om verder in te grijpen, niet wetende wat te zullen aantreffen. Vanwege een obstructie lukt het tevergeefs ook niet om tijdelijk een katheter in te brengen. Mevrouw in kwestie zal worden doorgestuurd naar een uroloog in een andere ziekenhuis.


Terwijl pa aan de laatste operatie van zijn verblijf begint, schuift de rest aan tafel voor de lunch. Met hart en ziel bewaart Evelyn de laatste kippepoten, waarna zij zoals gebruikelijk zelf kortdurend met de kip op stok gaat. Daarentegen maken wij ons op voor de laatste les aan de studenten. Benieuwd of deze evenals vorig jaar beëindigd zal worden met een toegift van vreugdevolle zang, trommels en tamboerijnen. Ons stemt het in ieder geval vrolijk!


Morgen de laatste belevenissen in Bawku, wat natuurlijk niet inhoudt dat hiermee meteen een einde komt aan de weblog. Laptop en dongel zullen blijven draaien tot aan de gate in Accra!!!


Liefs en een fijne avond!


Xx Setje

Three days left!

Het guesthouse wordt nog steeds enkel door het Bouw trio bemand. Aanvankelijk was het gisterenavond de bedoeling dat het aantal witgezichten zou worden uitgebreid tot zeven man. Vermiste bagage gooit voor hen roet in het eten, ons geeft het nog even heerlijk de ruimte.

Ons laatste weekend hebben wij onder andere gevuld met een dagje sight seeing. Wederom één voor één aan de staart van een overvoede krokodil gehangen. De nodige Cedi´s uitgegeven aan bronzen beeldjes en wat aardewerk, allerhande potten en schalen. Al met al was het weer zigzaggen geblazen met gevaar voor builen en kneuspartijen. Al vroeg kropen wij vermoeid in de lakenzak. De zondag ging op aan lezen, luieren en lanterfanten.


De laatste week van ons verblijf gaat van start met noodgedwongen inname van Immodium... De darmen zijn dusdanig geprikkeld met de onontkoombare neiging los te willen gaan. Don't you dare!!


Met plezier heeft pa vanochtend OPD gedaan; Out Patient Department ofwel Poli...zo'n 20 vrouwen op een rij gezien. Uiteindelijk zijn er vier dames op het operatieschema beland, waaronder wel een heel opmerkelijk geval...Hij kreeg een patiënt onder ogen, compleet geïnfecteerd met tevens een fistel, maar bovenal met een stuk hout in haar schede! Ongelofelijk! Maar op de vraag hoe het daar überhaupt terecht is gekomen, krijgt men geen antwoord. Vermoedelijk leed zij aan een incontentieprobleem waarmee zij naar een 'tovenaar' is getogen. Onder het schijnsel van volle maan heeft hij haar 'opgezadeld' met een stuk hout. Ongelofelijk!!


In eerste instantie zal dit vreemde lichaam operatief worden verwijderd om verdere infectie tegen te gaan...verder zal alles eromheen eerst tot rust moeten komen. Geenszins saai te noemen!


Op tandheelkundige vlak weinig opzienbarends. Enkel wat extracties met als slot het afbreken van een enorme muur van tandsteen bij de pastoor. Heb de arme man flink onder handen moeten nemen! Op de terugweg ben ik nog even langs de verloskunde gelopen waar het momenteel vol ligt met pasgeborenen. Grappig om te zien dat zij blank ter wereld komen....


De embleempjes liggen klaar om op de schooluniformen genaaid te worden...Gelukkig verloopt alles nog volgens plan! De verwachting is dat deze woensdag gereed en wel door de kinderen aangetrokken kunnen worden....en dan opstellen in rijen van drie voor de groepsfoto! Het zal me een plaatje worden :)


Vanavond zullen toch echt alle stoelen aan tafel bezet zijn! Welkom in Bawku!!


Veel liefs,


Setje Xx

Even een dansje tussendoor!

Back to work!

Zojuist verhit maar voldaan teruggekeerd van een rondje spreekuur...ondanks een grondige wasbeurt, kleven mijn vingers aan het toetsenbord. Terwijl vaders met een enorme rolmaat een schets maakt van de nieuwe O.K indeling, zit moeders met haar loopneus in een stoffig boek.



Met de spierpijn van afgelopen maandag nog in de armen, werd de reeks van extracties vandaag weer opgepakt en vervolgd....zelfs één zonder anesthesie, alsof je in één ruk een pleister eraf trekt. Verder voor 2,50 Euro grondig tandsteen verwijderd. Met de hand was er geen beginnen aan....zelfs de ultrasoon bereikte al snel zijn kookpunt!


De rust is aardig wedergekeerd, al komt heel wat personeel gewoon niet opdagen...ook de nightwatch hebben we sinds woensdagavond niet meer gezien! Het gonst van de geruchten aangaande meerdere vermeende shootings. Azara grapte vanmorgen nog over het opvallende gegeven dat ´als Lizzy in Bawku is, er geschoten wordt´.


Gisterenochtend hebben we de kliniek in Garu bezocht, het eerste health center gebouwd door Jan Oosterink. Enthousiast werden we ontvangen en rondgeleid. De kliniek blijft groeien...een patiëntenstroom van 170.000 mensen (ook uit de landen Burkina Faso en Togo). Meer dan 100 bevallingen in een maand, echter de nadruk ligt op oogheelkunde. Grote ruimten vol met bedden waar ze de patiënten na een oogbehandeling verplichten te gaan liggen. Otherwise, werpen zij zich binnen een half uur in knielhouding richting Mekka wat de oogdruk natuurlijk niet ten goede komt! Ze hebben het daar voor Ghanese begrippen aardig voor elkaar, echter daar opereren is vooralsnog uitgesloten...armoe troef!

Vannacht zag een tweeling het daglicht via een keizersnede...één van de twee op sterven na dood, terwijl er in het nieuwe Theatre een gloednieuwe couveuse staat, nog ingepakt en wel! Men komt niet op het idee om deze alvast te gebruiken. Een belangrijk agendapunt voor de meeting met John Abugri, de general manager van het ziekenhuis.


Lunch is ready!!


Xx Setje

Madam Evelyn hier!

Lieve vrienden en familie,



Ondanks de hitte en een griepje, ben ik nog aardig op de been. Veel presteren, doe ik hier niet. Wel lees ik veel!
Elke dag geniet ik van alle verhalen waarmee Gé en Lisette thuiskomen. Een dagboek houd ik niet bij...dat doet Lisette wel op haar weblog.
´s Ochtends sta ik om 6.00 uur op...na de lunch doe ik een tukje en vervolgens ga ik ´s avonds om 21.00 uur naar bed. Toch vliegt de dag hier voorbij. Het is beslist niet saai!


Morgen zullen we een tripje maken naar Bolga, Sirigu en Paga. Zondag wederom ter kerke, al is het maar voor de songs en dance. Geweldig!!


Maandag afscheid nemen van Deborah, een teacher van de school hier om de hoek. Zij is 51 jaar, heeft 5 kinderen en 1 kleinkind. Zij vertelde mij wat zij verdiende. Omgerekend is dit 35 Euro per maand. Zij spreekt goed verstaanbaar engels en het is leuk om met haar te praten. Honderduit vraagt zij mij over Nederland en zij lacht altijd.


Het vertrek komt naderbij. Wij worden donderdag rond 12.00 uur naar Tamale gebracht. Daar zullen wij overnachten. De volgende dag, vroeg in de ochtend, een binnenlandse vlucht naar Accra. Daar de dag door zien te komen om ´s avonds op de plane naar huis te stappen.Lekker naar de kou!
Eerlijk gezegd verlang ik wel naar een heerlijke douche, etcetera etcetera.
Mijn bridge en schilderen heb ik gemist evenals een telefoontje van mijn vrienden en vriendinnen. Toch heb ik geen spijt dat ik ben meegegaan, maar......je moet je verstand wel op nul zetten. Ik hoop dat het met jullie allemaal goed gaat.....


Lieve groet en tot spoedig ziens!






Evelyn

Oproer & Gunfire!

Always expect the unexpected!

Vlak na aankomst bij het Nursing Training College, werden wij bij de Principle geroepen....Een kink in de kabel wat betreft het lesgeven.

Aan het begin van de middag was er door de politie een arrestant opgepakt die onmiddellijk werd voorgeleid voor de Rechtbank. Na het verhoor volgde meteen vrijspraak. Deze uitspraak bracht klaarblijkelijk veel verzet teweeg. Er ontstond een dusdanige oproer dat de politie het nodig achtte waarschuwingsschoten af te vuren. De schrik slaat de mensen onmiddellijk om het hart....de paniek maakt zich van de bevolking meester.

Al snel zijn de straten leeg en verlaten....ook de studenten houden zich schuil. Vandaar dat we met de dekaan afspreken dat de lessen worden uitgesteld tot morgenmiddag. We'll wait and see! Uit voorzorg slaan we ons dagelijkse op en neertje voor vandaag maar over :(

We'll keep in touch!

X Setje

Some Theatre Snaps!

In Surgery...

Terwijl hoog in de boom, een zeldzaam en onzichtbaar vogeltje, de meest orgastische klanken ten gehore brengt, besluit ik vandaag samen met pa de O.K in te gaan om wat foto´s te maken. Zoals met Azara afgesproken, mijn telefoon standby voor eventuele tandheelkundige spoedgevallen.


Terwijl alles in gereedheid werd gebracht en de patiënt inmiddels onder volledige roes, legde ik een stevige knoop in mijn groene broek. Het zou wat zijn als deze met één druk op de knop op mijn enkels zou liggen! Mondkapje voor en mutsje op....


Er stonden twee ingrepen op het programma, te weten een ovarium carcinoom en een verzakking. Allereerst werd de tumor, ter grootte van een voetbal en met een gewicht van zo'n 4 kilo, verwijderd. De omloop assistent durfde de tumor nauwelijks beet te pakken. Onder de opmerking "it doesn't bite" verdween het in een plastic zak. Tijdens het sluiten van de wond, werd de volgende patiënt geprepareerd. Dit keer onder spinale anesthesie, een ruggeprik.


Aangezien deze jonge vrouw gedurende de hele operatie bij kennis zou blijven, voelde ik mij enigszins bezwaard om foto's te maken. Dit heb ik dan ook enigszins omzichtig gedaan. Behoudens een botte schaar, verliep alles vlot en naar tevredenheid. Na afloop werd een pannetje rijst met rode saus tevoorschijn getoverd...met de handen werd hier gretig van gesmuld!


Aan het eind van de middag zal pa weer voor de klas staan om een tweetal lessen te geven aan de studenten. Voor de gezelligheid en de support vergezel ik hem daar altijd bij.


Morgen zullen wij in alle vroegte de kliniek in Garu bezoeken om polshoogte te nemen van de stand van zaken aldaar. Ben benieuwd wat wij daar zullen aantreffen...zeker ten aanzien van de tandheelkunde!






Liefs, Setje Xx


(PS.Het plaatsen van foto's geeft de laatste twee dagen wat problemen. Keep trying!)

Moslim Nieuwjaar!

Bij het opstaan, worden de neusvleugels en ogen gekriebeld door aanhoudende vuilverbrandingsluchten. Dikke rookgordijnen omhullen de veranda. Moeders kampt met beginnende verkoudheidsverschijnselen, vermoedelijk door de onophoudelijke confrontatie met de enorme temperatuurswisselingen tussen binnen en buiten. Het is immers nog steeds rond de veertig graden. Verder stribbelt de stroomvoorziening nog steeds wat tegen! Gisterenavond was het tandenpoetsen met de zaklamp....



Vandaag wordt de Salah gevierd! Moslim Nieuwjaar, een heus festijn voor de Moslims, maar ook voor andersgelovigen. Gewapend met mijn camera, sta ik te popelen om te gaan kijken. Het is en blijft indrukwekkend en feestelijk, doch met een serieus en respectabel tintje. Dit keer gehouden op het grote kale voetbalveld van de school. Al snel is het een drukte van belang!


Wij banen ons een weg door de groeiende menigte. De ene na de andere familie probeert een plekje te vinden om gezamenlijk te kunnen bidden...keurige rijen worden gevormd...mannen en vrouwen gescheiden. Van Shafawu krijg ik een 'veil' welke zij meteen bij mij omdoet, met een grote horde fans en hilariteit tot gevolg. Iedereen wil met elkaar en met mij op de foto. Wederom had ik het niet willen missen!


Na het opdoen van al deze indrukken, hebben wij nog even een kijkje genomen in het gebouw van het nieuwe 'Theatre'. Al met al begint het erop te lijken. Voornamelijk is het wachten op twee grote operatielampen voor in het plafond. Mondjesmaat stroomt de medische apparatuur binnen. Tegelijkertijd staan de voorraden, afkomstig uit de containers, al in één van de ruimten opgeslagen...klaar voor gebruik!


De lunch...een beetje van Vida en een beetje van thuis, een zakje Conimex nasikruiden door de rijst. Met een koud biertje goed te doen!


Kan er niets aan doen...Het is en blijft 'Lizzy' hier! Met een grote glimlach :)


Liefs Xx Setje

Uit de pen van Gé!

Terug in Bawku…

 Bij een klein lampje van de noodverlichting, zit ik mijn eerste bijdrage te leveren aan de weblog van Lisette. De electra is al ruim vier uur uitgevallen. Geen airco, geen fan en ook geen koud bier. Het zweet loopt tappelings over mijn rug. De deur kan niet open aangezien er meteen een hele horde insekten binnenkomt, die nog nooit van Deetspray hebben gehoord. Wij kunnen alleen maar hopen dat het licht weer snel aangaat.


Wij zijn alweer 10 dagen in Ghana. De tijd vliegt om en voor je het weet, is het weer voorbij. Wij hadden ons goed voor bereid en wisten wat ons te wachten zou staan, maar het blijft toch Afrika. In de praktijk gaat het toch weer anders. Enerzijds blijkt er nauwelijks iets geregeld te zijn voor je komst, anderzijds is alles wat je voorstelt goed en proberen zij het je naar de zin te maken.


De eerste twee dagen zijn er ook een paar flinke decepties. De stroomvoorziening van het fraaie nieuwe Philips echo apparaat brandt bij de eerste demonstratie door en kan tot nader order niet gebruikt worden. Ik moet het dus doen met een kleine Chinese portable, die het overigens best lekker doet. Het is een grote aanwinst bij het doen van de polikliniek. Het leek mij handig om daar ook meteen foto’s mee te kunnen maken, maar dat is dan net weer een brug te ver. Fotopapier is niet beschikbaar,echter daar ga ik nog achteraan!


Helaas is de nieuwe OK nog niet betrokken. In al zijn fraaiheid staat hij daar ongebruikt te wezen. Essentiele apparatuur ontbreekt nog en het verschepen van OK-tafels vanuit Nederland is fout gelopen. Er staan twee tafels, maar deze zijn niet te gebruiken voor de door Ghanezen niet op te lossen problemen. Ik moet het dus doen met de oude OK! Tot mijn schrik brandde er nog maar een van de vier lampjes in de OK lamp. Vorig jaar brandde er nog 2. De keizersnede moest ik zo ongeveer op de tast doen, maar omdat ik deze ingreep wel vaker had gedaan was dat niet zo’n groot probleem. Ik moet er niet aandenken dat het laatste lampje uitvalt, want volgens de staf zijn de lampjes hier niet te krijgen. Ik ben aan het proberen deze uit Nederland te betrekken. Voor mijn aanwezigheid hier zal dat wel te laat zijn.


Ik voel mij echter zeer gesterkt door het beschikbaar stellen van het fraaie operatie instrumentarium, dat ik van de Rotary Club –Ede Hoekelum heb gekregen. Het was een heel gesjouw (meer dan 10 Kg), maar meer dan de moeite waard. Carolien Vervoort en Jan Middelhoven van het Ziekenhuis Gelderse Vallei hebben mij geweldig geholpen bij de samenstelling van de sets.

Vanmiddag heb ik ook weer les gegeven aan de verpleegstersschool (nurses trainingscollege). Evenals vorig jaar was het weer een groot genoegen. Meer dan 60 ghanese studenten zitten ademloos naar je te luisteren. De door mij voorbereide powerpoint presentaties gaan er in als koek. Je moet wel het geluk hebben dat de Electra niet uitvalt, want dan moet je weer verder met een krijtje. Volgens mij is onderwijs toch de belangrijkste missie. Eens zal het toch moeten aanslaan en zal er een een efficiente gezondheidzorg moeten onstaan. De weg is echter lang en vol frustraties!


Het is fijn dat Evelyn deze keer ook mee is. Zij houdt zich kranig. Er is hier verder weinig te beleven en het is echt bloedheet. Inmiddels is zij goede maatjes geworden met de housekeeper en ziet zij erop toe dat wij ons goed verzorgen. Tot nu toe mankeren wij gelukkig niets en hopen dat ook zo te houden. Al met al is het een uiterst boeiende ervaring. Wij proberen met onze activiteiten een steentje bij te dragen aan de gezondheidzorg in een prachtig land met een uiterst blijmoedige bevolking.

Groeten, Gé

Day of No Electricity!

Sinds gisterenavond is een nieuwe nightwatch aangesteld...better in doing a sleep...we werden wakker van zijn luide gesnurk op de buitenplaats achter het huis!



Tot mijn grote vreugde was de wachtkamer gevuld! Echter Azara was in geen velden of wegen te bekennen. Na tal van telefoontjes kwam zij na een half uurtje binnensloffen. Werk aan de winkel, met als boeiend begin een onderkaakfractuur ten gevolge van een ongeval, zes weken geleden. De kaak was op twee plaatsen gebroken waardoor drie kiezen op een rij afzonderlijk van elkaar konden bewegen. Extractie was geen optie en overigens ook niet geïndiceerd. De hoeveelheid schade zou alleen maar groter worden en de man had al veel pijn en zwelling te verduren. De kiezen hielden de boel nog enigszins bij elkaar!


Ook hier is het de ervaring die leert. Een twijfelgeval in Nederland betekent hier in Afrika 'niet aan beginnen!' Andere gevallen vragen de nodige inventiviteit...Aangezien er geen roterend instrumentarium is, kwam ik vanmorgen op het idee een klein schuurstripje te gebruiken om een scherpe knobbel af te ronden bij een brandweervouw. Deze sneed in haar tong bij het lachen. Dat kan niet de bedoeling zijn :) ...Ondertussen valt vandaag voor de eerste keer stroom uit....Gelukkig ben ik niet de enige die daar last van heeft. Ook de Ghanezen hebben het zweet op hun voorhoofd. Het is wachten geblazen tot het licht weer aanfloept en de zeer welkome fan weer begint te draaien. Om de tijd te doden, kletsen en lachen we wat af...Ook Shafawu is inmiddels weer van de partij. Gezellig!


Zodra alles weer in gang is, kom ook ik weer in beweging. Na twee simpele extractie bij schoolkinderen, volgde een big job een jonge kerel (beetje bang). Door de wijde spreidstand van de wortels duurde het even eer hij er uit was. De armspieren zijn weer getraind en de trofee, gewikkeld in een schone zakdoek, gaat met de patiënt mee naar huis. Na het verdoven van de laatste patiënt van de ochtend, viel de stroom wederom uit. Weldra ook deze klus kunnen klaren onder 'toeziend' oog van een medical assistent in opleiding.


Na de teleurstellende mededeling van Vida, 'no chicken today', had ik een afspraak bij de school om enig sponsorgeld te gebruiken voor de aanschaf van schooluniformen...dit op verzoek van clublid Ton Theunis. De kledingmaten van 12 girls en 12 boys zijn inmiddels opgenomen. Nu het geld persoonlijk is overhandigd, kan de kleermaker beginnen. Het is de bedoeling dat de uniformen volgende week klaar zijn. Hopelijk maken we dit voor ons vertrek nog mee!


Er waait een heerlijk zwoele Harmattan wind....ook hier vallen de blaadjes van de bomen en moet ik de lege waterflesjes in bedwang houden om niet van tafel te rollen.


Morgen een feestdag....Moslim Nieuwjaar! We gaan beslist weer kijken!!






Liefs, Setje Xx

PS...overigens nog steeds geen stroom!

Enige woorden van Evelyn!

Lieve vrienden en familie,

Ik had beloofd dat ik jullie ook wat zou schrijven via de weblog van Lisette. Dat doe ik nu bij deze....
Zojuist uit de kerk gekomen, drie uur stijf gezeten, maar we werden hartelijk ontvangen met dans en songs! Wat wij tot heden hebben meegemaakt, kunnen jullie lezen via de weblog. Lisette is daar erg druk mee!
Kortom, het is met geen pen te beschrijven wat ik heb gezien en meegemaakt. De eerste week kon ik niet voor -of achteruit. Nu begin ik wat te wennen.
Om zeven uur zit ik aan het ontbijt en zwaai ik Gé en Lisette uit. Dat is de lekkerste tijd van de dag. Soms wip ik even bij hen binnen in de kliniek en neem wat foto's. Na de lunch een uurtje pitten en vervolgens wat lezen. In de namiddag doen we nog een walkje.
Het is al snel donker. Tot een uur of zes kan je buiten zitten, maar al snel komen de muskieten....ze vreten mij op. Een reden te meer om bijtijds aan het avondeten te beginnen. Het lekkerste vind ik binnen zitten en lezen bij de airco. Al twee boeken uit!
Zonnen is er niet bij. Daarvoor is het veel te warm!
Dank aan diegene die hebben gereageerd via weblog en e-mail! Iedere dag vraag ik aan Lisette: "Kijk eens wie er gereageerd hebben!" Daar kijk ik erg naar uit.
Tenslotte: Ik ben blij dat ik ben meegegaan om te zien hoe de Ghanezen leven en hoe dankbaar ze zijn met onze hulp. Ik kan goed overweg met onze kokkin Vida. Ze spreekt aardig engels en in het ziekenhuis zegt iedereen 'God Bless You' ...Zo eindig ik ook!

Lieve groet, ook namens Gé en Lisette,

Evelyn

Market & Club 92

Today´s Roadtrip...

 

At the riverside!

Ondanks dat het zaterdag is, toch vroeg uit de veren! Een ritje naar de border met Burkina Faso, de grens wordt gevormd door een rivier....een oversteekplaats voor allerlei vormen van transport, variërend van wandelaars en fietsen tot karren met ezels, maar ook auto's. Nu gaat de oversteek vrij gemakkelijk, al kwam een zwaar beladen auto vast te zitten (soms zitten ze wel met zeven man in een personenauto). Gedurende de regentijd maakt men gebruik van eigengemaakte boten. Om de oversteek te kunnen maken, moet vooraf rekening worden gehouden met de sterke stroming, dat wil zeggen eerst stroominwaarts om vervolgens stroomafwaarts de overkant te kunnen bereiken.



Harm Jan was hier krap anderhalve maand geleden geweest en raadde ons ook dit bezoekje aan de rivier aan. Echter het regenseizoen heeft ondertussen plaatsgemaakt voor de droogte. Het merendeel van het water is opgevangen, opgedroogd of wel weggestroomd. Dit geeft een totaal ander beeld, maar beslist niet minder de moeite waard. We hebben ervan genoten! Zo ook de lokalen....gepaard gaande met ietwat verlegen pose voor de camera, maar samen met de grootste pret.


Met veel enthousiasme bracht Isa ons naar diverse plekken in en rond Bawku met leuke wetenswaardigheden daaraan toevoegend. Zo kwamen wij ook te weten dat een Kusasi vrouw vier koeien waard is. Het uithuwelijken van een dochter levert de vader vier koeien op. Het hebben van meerdere dochters maakt hem mogelijk tot een rijk man. Het wemelt er dan ook van cattle!


Eveneens passeerden we een kleine village waar men graan verwerkt. Tal van vrouwen waren buiten graan aan het zeven, terwijl anderen de zakken met meel vulden voor eigen gebruik en tevens voor de verkoop op de markt.


Sinds vanmorgen heeft moeders de 'opdracht gekregen' om haar uitlatingen aangaande de temperatuur te wijzigen om verdere acclimatisering te bevorderen. 'Het is hier niet heet, wel warm, doch lekker weer.' Na de verkwikkende beautydouche van gisterenavond is zij aardig opgeknapt.


Terwijl ik de foto's van de riverside aan het bekijken ben, genieten zowel pa als ma even van een vluchtige siësta. Dit na een voortreffelijke warme lunch van beef, gebakken banaan en planté (één of andere smots van beans)! Ook heb ik nog even eigenhandig wat sokken en t-shirts in emmer sop gewassen. Dit alles hangt nu schoon te verbleken aan de waslijn :)


Ciao!!


Xx Setje

Some more... :)

Een kijkje in Presby Bawku!

Zoete inval!

Vannacht werd de nachtrust meer verstoord dan anders...de moslimgebeden liepen niet bepaald synchroon met dubbel hels kabaal tot gevolg . Als ontbijt dit keer de ´omelet´variant met zijdelings een aantal mokken koffie, water en malariapillen.


Voor pa is het vandaag de eerste dag in de O.K en wel voor een keizersnede en een verzakking...Tot zijn grote ontsteltenis en frustratie was, tot overmaat van ramp, ook de derde ´bulb´ van de vier gesneuveld. De operatielamp wordt nu slechts door één lamp ´gesierd´....Niet fraai om bij deze lichtval te opereren!


Moeders besloot om mij naar de Dental Clinic te vergezellen. Het is leuk voor haar om mij eens aan het werk te zien, maar ook om eens kennis te maken met Azara, de dental worker. Wat gekeuvel en geroddel...en het tevoorschijn toveren van nog meer ´presents´. Fier deed Azara de bling bling armband om haar pols.


Het was een drukke ochtend....tevens te bestempelen als een ware zoete inval. De volgende patiënt doet al zijn intrede als de eerdere patiënt op dat moment ternauwernood zijn kiezen op een gaasje heeft dichtgebeten tegen het nabloeden. Ook mijn vriendin Shafawu komt buurten 'to clean her teeth'....Met een wel of niet gemeende glimlach staat Azara dit toe, enigszins jaloers.


Twee eenvoudige extracties en één lelijke wortelrest waar ik flink op moest zweten. Ondertussen viel de stroom even uit. Na luttele minuten konden de instrumenten weer ter hand genomen worden. Wederom een tweetal vrouwen die extractie weigerden en de pijn voor lief namen. Zij hoopten op een receptje, echter ik liet hen met lege handen huiswaarts keren. Bij een andere patiënt was een antibiotica-kuur wel degelijk op zijn plaats!


Tussen de bedrijven door brachten moeders en ik een bezoek aan het 'theatre' om daar even een kijkje te nemen. Moeder stak haar voeten met schoenen en al in de verplichte operatieklompen (Sgympie is namelijk everywhere!)...ikzelf kon volstaan met mijn sokken. De pauze, eveneens in de O.K, werd gevuld met grappen en grollen, gelardeerd met links en rechts een foto.


Rond het middaguur keerden we terug naar het guesthouse. Kort daarna klopte Simon , onze driver van vorig jaar, aan de deur om de gemaakte kosten te innen voor het aanvullen van de koelkast, maar bovenal om zijn vader / moeder en zijn 'sister' weer te zien. Onder het genot van een colaatje hebben we gezellig kunnen bijpraten en werden herinneringen opgehaald. Ten aanzien van de rassenrellen liet hij ontvallen dat enkel de vrouwen zich per scooter / motorcycle mogen verplaatsen..."Men are not allowed! They have to be quiet!" zei hij schaterlachend. De mannen mogen alleen maar lopen of fietsen (of wel per auto), aangezien zij beschouwd worden als grote oorzaak van het conflict. Arrestatie in deze, betekent 'prison'.


Lunch is ready!


Warme groeten uit Bawku,


Setje Xx

The first Pull Out!

Moeders heeft grootse moeite met de hitte en zit voortdurend gekluisterd aan de de airco. Nog nooit zo´n verzengende hitte ervaren...Het is inderdaad erg heet, maar er zit niks anders op dan te stoppen met denken en het over je heen te laten komen. Gelukkig wist Vida het leed wat te verzachten door aan te komen zetten met twee pakken rode wijn. Als dank kreeg zij een hippe zwarte laktas en een stijlvolle ketting. Op haar beurt helemaal in haar sas :)


Vanmorgen kon ik eindelijk naar hartelust aan de slag. De eerste patiënt was een man waarbij ik vorig jaar al een kies bij had getrokken. Ik kon hem mij herinneren. Leuk dat hij de eerste was om samen met mij de nieuwe stoel in te wijden. Het is soms een raadsel om er achter te komen welke kies getrokken moet worden. Maar na enige spraakverwarring en een prima verdoving, de first pull out van vandaag! Next!!


Enigszins lachwekkend is de manier waarop Azara met de patiënten communiceert. Een dusdaninge omgangswijze die wij helemaal niet kennen. Ongehoorzame, jankerige kinderen krijgen al snel een ferme draai om hun oren. Ook volwassenen krijgen onverbiddelijk een snauw als zij niet meewerken....ondertussen blijf ik opschrikken van alle formaten hagedissen die langs mijn schoenen snellen. Ieks!!!


Zo volgden nog meer eenvoudige extracties, waaronder één met een verticale wortelfractuur bij een oudere moslim die een week lang heeft willen wachten op mijn komst. Ondanks de hoopvolle verwachting die men koestert, ben je helaas niet in staat om iedereen de noodzakelijke hulp te kunnen verlenen. Simpelweg omdat de middelen niet voorhanden of omdat er eenvoudigweg niets aan valt te doen. Met het laatste doel ik op de ´sensitivity´ veroorzaakt door gebitsslijtage ten gevolge van het overmatige gebruik van houten chewingsticks. Eén meisje moest ik doorsturen naar grotere steden, zoals Accra of Tamale. Ruim twee jaar loopt zij al rond met een locked jaw waardoor zij haar mond niet verder dan 5 millimeter kan openen. Ik kon niks voor haar betekenen. Ook zijn er mensen waar ik wel wat voor kan doen, echter vanwege hun angst voor extractie weigeren zij dit en kiezen voor de pijn.


Op de terugweg liet ik mijn gezicht nog even zien bij het kinderdagverblijf. Kindergeroep van´Nasara´, white (wo)men alom. Een van de leidsters, Alice, rende soort van hysterisch op mij af en sloeg uitbundig haar armen op mijn nek. Er kwam geen eind aan haar geknuffel!....en ik heb het al zo warm!


Zojuist mogen smullen van chicken, fried rice and the famous red sauce...even uitbuiken en dan nog een rondje Bawku City!


See you!


X ....Azara noemt mij 'Lizzy'...ik houd het op Setje :)

Video afspelen

Het leek mij een leuk idee om wat bewegende beelden van onderweg toe te voegen, maar hier hapert de video aan alle kanten. Jammer!

Willen jullie even laten weten of deze in het koude Nederland wel gestroomlijnd loopt?

Een fijne dag allemaal! 

Tot later!!!

X Setje

Hold your.....!

Snapshots onderweg!

Wat foto´s....Groeten uit Cape Coast! :)